Xây dựng thương hiệu chè Phú Thọ

Vùng chè an toàn đã được quy hoạch trồng theo Dự án chè Qseap của xã Yên Kỳ

Theo chân cán bộ xã Yên Kỳ (huyện Hạ Hòa) đến vùng chè an toàn đã được quy hoạch trồng theo Dự án chè Qseap của xã - đây là dự án được triển khai trên toàn xã nhằm phát triển kinh tế hộ gia đình, chúng tôi được tận mắt chứng kiến những nương chè xanh ngút ngát cùng những nụ cười rạng rỡ khi sản phẩm chè của Yên Kỳ đã được UBND huyện Hạ Hòa đề xuất hỗ trợ triển khai thực hiện dự án “Tạo lập, quản lý và phát triển nhãn hiệu chứng nhận “Chè xanh Yên Kỳ” cho các sản phẩm chè của xã Yên Kỳ”.

Xã Yên Kỳ được coi là vùng chè lớn của huyện Hạ Hòa có 13 khu với 840 hộ trồng chè, diện tích chè lên tới 644,25ha; năng suất bình quân 13 tấn/ha. Chè là cây trồng chủ lực của xã, có giá trị kinh tế cao, có thị trường tiêu thụ. Người dân Yên Kỳ có nhiều kinh nghiệm trong trồng và chăm sóc, thu hái, chế biến chè, mạnh dạn áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật tiên tiến vào sản xuất, thâm canh, cải tạo những đồi chè năng suất thấp thay thế bằng giống mới có năng suất, chất lượng cao như: LDP1, LDP2… Đặc biệt trên địa bàn xã có nhiều cơ sở chế biến chè tại chỗ, người dân xã Yên Kỳ đã chủ động sản xuất hàng hóa chất lượng, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, từ đó đời sống được nâng lên, đưa thu nhập bình quân đạt 24,4 triệu đồng/người/năm.

Trao đổi với bà Vũ Thị Thanh Thọ - Phó Chủ tịch UBND xã Yên Kỳ được biết: “Sau khi sản phẩm chè Yên Kỳ được đề xuất nhãn hiệu tập thể, UBND xã đã lựa chọn một số hộ dân có hoạt động sản xuất, kinh doanh chè để triển khai thí điểm trao quyền sử dụng nhãn hiệu, gắn nhãn và các hoạt động quản lý nhãn hiệu. Bên cạnh việc tuyên truyền đến người dân thì UBND xã sẽ triển khai một số chương trình hoạt động quảng bá nhãn hiệu tập thể “Chè xanh Yên Kỳ” trong các hội chợ, trên các phương tiện thông tin đại chúng nhằm thúc đẩy quảng bá, thương mại sản phẩm. Tuy hiện nay “Chè xanh Yên Kỳ” chưa chính thức được cấp nhãn hiệu tập thể nhưng sản phẩm chè của xã đã được người tiêu dùng biết đến”.

Nếu “Chè xanh Yên Kỳ” đang trong giai đoạn thực hiện dự án chè sạch để được công nhận nhãn hiệu chứng nhận tập thể thì “Chè xanh Chùa Tà” - xã Tiên Phú, huyện Phù Ninh đã chính thức được công nhận nhãn hiệu tập thể. Đây cũng là một trong những động lực để bà con Chùa Tà khẳng định thương hiệu trên thị trường. Việc tạo lập, quản lý và phát triển nhãn hiệu tập thể cho sản phẩm “Chè xanh Chùa Tà” đã mang lại giá trị gia tăng cho sản phẩm, thúc đẩy sản xuất, góp phần nâng cao thu nhập và đời sống cho người trồng chè.

Hiện làng nghề chè Chùa Tà có 82 hộ trồng và sản xuất chè. Với tổng diện tích cây chè là 190ha, trong đó có 150ha được cải tạo và 40ha được trồng mới. Chè được trồng chủ yếu ở các đồi gò. Nông dân tích cực phát triển diện tích cây chè, phá bỏ chè cũ, cằn cỗi, kém hiệu quả, đa dạng các giống chè: Chè trung du lá nhỏ, chè Khúc Vân Tiên, Bát Tiên, chè lai LDP1, LDP2, ngoài ra còn trồng 2 giống mới từ viện chè là PH8 và PH9. Nhờ trồng và sản xuất chè, đời sống của bà con nông dân ngày càng được cải thiện,  kinh tế gia đình ổn định hơn, đủ điều kiện nuôi con cái học hành và trang trải cuộc sống.

Ngoài huyện Phù Ninh, Hạ Hòa thì các huyện Thanh Sơn, Yên Lập, Đoan Hùng, Thanh Ba… cũng là vùng có thổ nhưỡng thích hợp cho trồng và phát triển cây chè. Cây chè được xác định là cây trồng chủ lực, giải quyết việc làm cho lực lượng lớn và đem lại thu nhập khá cho người dân của tỉnh. Không chỉ góp phần cải thiện chất lượng cuộc sống và bộ mặt kinh tế nông thôn, cây chè còn giúp phủ xanh đất trống, đồi núi trọc. Tổng diện tích chè trên toàn tỉnh hiện có 16,7 nghìn ha. Năm 2016, năng suất chè đạt 103,8 tạ/ha; sản lượng chè búp tươi đạt 163,1 nghìn tấn đưa Phú Thọ trở thành tỉnh đứng thứ 4 cả nước về diện tích trồng chè và đứng thứ 3 về sản lượng chè.

Sản phẩm của Công ty Chè Nhài Cozy đã khẳng định được vị thế trên thị trường

Trên địa bàn tỉnh có 12 làng nghề sản xuất, chế biến chè, 56 doanh nghiệp chế biến chè đen, chè xanh và các loại chè cao cấp có công suất từ 1 tấn búp tươi/ngày trở lên và khoảng 700 hộ, cơ sở chế biến nhỏ với tổng công suất ước đạt trên 260 ngàn tấn/năm, lợi nhuận của người trồng chè đạt 18,5 triệu/ha. Hằng năm, sản lượng chè khô các loại của tỉnh đạt khoảng 54 - 55 nghìn tấn, trong đó khoảng hơn 30 nghìn tấn chè khô các loại xuất bán trực tiếp ra nước ngoài, còn lại bán qua các doanh nghiệp trong nước. Đặc biệt, chè Phú Thọ đã được xuất khẩu sang nhiều nước như: Trung Quốc, Đài Loan, Irắc, Ấn Độ, Pakistan… Sản phẩm chè của Phú Thọ xuất khẩu ra thế giới, chủ yếu là chè đen. Ngoài sản phẩm chè đen thì sản phẩm chè xanh tuy chưa xuất khẩu chính ngạch nhưng với năng suất và chất lượng đã đạt được thì đây cũng là tiềm năng để sản phẩm chè xanh vươn ra thị trường thế giới. Ngoài ra, một số địa phương của tỉnh đã hình thành được một phần diện tích chè sản xuất theo quy trình an toàn, hình thành vùng nguyên liệu chế biến chè xanh có quy mô tập trung gắn với các cơ sở chế biến. Mục tiêu đến năm 2020, Phú Thọ sẽ tạo được mối liên kết chặt chẽ giữa vùng nguyên liệu - cơ sở chế biến - tiêu thụ, từ đó xây dựng và nâng cao thượng hiệu chè Phú Thọ.

Tuy nhiên, sự phát triển này vẫn chưa xứng với tiềm năng của tỉnh. Nguyên nhân do công tác quy hoạch vùng nguyên liệu còn hạn chế, chưa tạo lập được thương hiệu chè Phú Thọ; nhiều doanh nghiệp sản xuất chế biến chè được thành lập mới nhưng việc đầu tư vùng nguyên liệu không được mở rộng dẫn đến tình trạng nhiều doanh nghiệp sản xuất chỉ đạt 60 -70% công suất, chất lượng sản phẩm chưa cao nên giá trị sản phẩm thấp, khó cạnh tranh với thị trường trong và ngoài nước. Mặc dù phần lớn sản lượng chè của tỉnh sản xuất ra dành cho xuất khẩu, song chủ yếu dưới dạng nguyên liệu, giá thành thấp, dẫn đến thu nhập của người trồng và sản xuất chè còn nhiều khó khăn…

Trước thực trạng này, các cấp, các ngành cần tính đến việc tạo thương hiệu để chè Phú Thọ thực sự có vị thế khi hội nhập. Bên cạnh việc đầu tư phát triển công nghệ chế biến, bảo đảm tiêu chuẩn xuất khẩu, cần phải có chính sách xây dựng thương hiệu cho cây chè. Ông Phạm Công Khanh - Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ cho biết: “Để góp phần khai thác tiềm năng, lợi thế chè Phú Thọ, đồng thời quảng bá rộng rãi tới du khách trong và ngoài nước về sản phẩm chè, việc xây dựng và bảo hộ thương hiệu “Chè Phú Thọ” là vấn đề cấp thiết hiện nay, Sở Khoa học và Công nghệ đã đề xuất Chương trình Phát triển tài sản trí tuệ hỗ trợ triển khai thực hiện dự án “Tạo lập, quản lý và phát triển nhãn hiệu chứng nhận “Chè Phú Thọ” cho các sản phẩm chè của tỉnh Phú Thọ”. Qua đó, nhằm thúc đẩy hoạt động sản xuất, chế biến, thương mại, nâng cao giá trị kinh tế và tính cạnh tranh của các sản phẩm chè Phú Thọ trên thị trường trong nước và quốc tế”.

Ngoài ra, tỉnh cũng cần chú trọng công tác hỗ trợ các doanh nghiệp xây dựng, phát triển thương hiệu, đăng ký chứng nhận an toàn vệ sinh thực phẩm; kết hợp với tuyên truyền, vận động người trồng chè, các doanh nghiệp nâng cao chất lượng và giá trị của sản phẩm chè thì việc xây dựng thương hiệu chè Phú Thọ mới thực sự hiệu quả bền vững.