Ngày 18-5-2014, lần đầu tiên, ngày khoa học công nghệ Việt Nam chính thức được Thủ tướng Chính phủ phát động. Đây là sự kiện quan trọng, ghi dấu sự quan tâm của Đảng, Chính phủ và toàn xã hội với lĩnh vực khoa học và công nghệ. Thông qua việc tổ chức ngày khoa học và công nghệ Việt Nam nhằm tôn vinh và biểu dương các nhà khoa học có thành tựu trong hoạt động khoa học công nghệ, những người hoạt động khoa học, khơi dậy niềm tự hào về trí tuệ Việt Nam, tinh thần đam mê lao động sáng tạo trong các tầng lớp nhân dân và ứng dụng các tiến bộ khoa học - công nghệ vào sản xuất và đời sống.
Nghiên cứu sản xuất cây giống bằng phương pháp nuôi cấy mô tế bào tại Viện Khoa học kỹ thuật Nông lâm nghiệp miền núi phía Bắc. Ảnh: Đinh Vũ |
Nâng cao nhận thức của toàn xã hội đối với vai trò của khoa học và công nghệ, từ đó có trách nhiệm thúc đẩy khoa học và công nghệ đóng góp cho sự phát triển nhanh và bền vững đất nước, kịp thời động viên thế hệ trẻ tương lai của đất nước tinh thần ham học, niềm say mê nghiên cứu khoa học. Đồng thời, tuyên truyền, phổ biến tri thức khoa học, tạo sự gắn kết giữa khoa học với đời sống xã hội, đưa khoa học đến với công chúng.
Trong những năm qua, hoạt động khoa học - công nghệ ở tỉnh đã có nhiều khởi sắc, chuyển biến trên nhiều lĩnh vực. Nhiều mô hình ứng dụng khoa học - công nghệ vào sản xuất và đời sống đã đem lại hiệu quả thiết thực. Bên cạnh các hoạt động khoa học - công nghệ của các cơ quan nghiên cứu, các doanh nghiệp, cơ quan quản lý đã tạo điều kiện nhằm phát huy các sáng kiến cải tiến kỹ thuật, những nghiên cứu cải tiến công nghệ của đông đảo các tầng lớp nhân dân, người lao động tham gia. Nhà nước đã ban hành các văn bản tạo hành lang pháp lý và điều kiện thuận lợi để đội ngũ trí thức làm việc, phát huy năng lực sở trường, đóng góp xây dựng tỉnh nhà.
Hiện nay, đội ngũ trí thức của tỉnh có trên 52.000 cán bộ, công chức, viên chức có trình độ từ cao đẳng trở lên. Trong đó, cán bộ có trình độ tiến sĩ là 176 người, chiếm 0,35%; thạc sĩ có trên 1.300 người, chiếm 2,6%; đại học trên 33.500 người, chiếm 64,3%; cao đẳng trên 17.000 người, chiếm 32,77%. Riêng trí thức làm việc trong các viện nghiên cứu, trường đại học, cao đẳng và tổ chức khoa học công nghệ gần 2.700 người.
Hệ thống Liên hiệp hội tỉnh hiện có 22 hội thành viên và hội viên tập thể và 3 Trung tâm trực thuộc với tổng số trên 27.000 hội viên. Đặc biệt, Liên hiệp hội đang tập hợp và giữ mối liên hệ với trên 100 trí thức tiêu biểu quê Phú Thọ công tác ở các cơ quan Trung ương và các tỉnh trong cả nước có học hàm, học vị Tiến sĩ, Giáo sư, Phó Giáo sư.
Đội ngũ trí thức khoa học trong tỉnh có mặt ở tất cả các cơ quan của Đảng, chính quyền, MTTQ, các đoàn thể nhân dân, các doanh nghiệp đã cống hiến trí tuệ của mình vào quá trình phát triển của tỉnh, góp phần phát triển kinh tế, xã hội, củng cố quốc phòng, an ninh, góp phần làm cho đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân từng bước được nâng lên.
Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh, đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ đang sống và công tác trong tỉnh và các trí thức tiêu biểu quê Phú Thọ đang công tác ở ngoài tỉnh đã thực hiện rất nhiều hoạt động, đó là: Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức khoa học kỹ thuật bằng nhiều hình thức, nhất là đăng hàng trăm bài viết có hàm lượng khoa học cao trên tập san và website Trí thức Đất Tổ của Liên hiệp hội, tuyên truyền thông qua tổ chức hàng trăm cuộc tọa đàm, hội nghị, hội thảo của Liên hiệp hội và các hội thành viên. Hàng năm, Liên hiệp hội và các hội thành viên trực tiếp hoặc tham gia thực hiện hàng chục đề tài, dự án khoa học và công nghệ các cấp. Mỗi năm, Liên hiệp hội và các hội thành viên đã thực hiện hàng chục buổi tư vấn, phản biện và giám định xã hội; tham gia đóng góp ý kiến đối với các chương trình, đề án, dự án, quy hoạch, kế hoạch quan trọng của tỉnh; kết quả và chất lượng tư vấn, phản biện ngày một được nâng lên, được ghi nhận và sử dụng. Đồng thời làm tốt công tác tổ chức các hội thi sáng tạo kỹ thuật, gồm: Cuộc thi sáng tạo thanh, thiếu niên, nhi đồng, Giải thưởng sáng tạo Khoa học công nghệ, Hội thi sáng tạo kỹ thuật, Giải thưởng Hùng Vương về Khoa học và Công nghệ, số lượng, chất lượng tham gia các hội thi và kết quả xét giải ở tỉnh và toàn quốc không ngừng tăng lên. Năm 2015 là năm đầu tiên xét Giải thưởng Hùng Vương về KH&CN đã chọn được và trao giải cho 3 công trình Khoa học xuất sắc nhất của tỉnh, có đóng góp tích cực đối với phát triển kinh tế, xã hội. Hội thi sáng tạo kỹ thuật và giải thưởng KH&CN đã thu hút sự tham gia của nhiều nhà khoa học, cán bộ kỹ thuật, giảng viên của các trường đại học, viện nghiên cứu, các ngành, địa phương. Đó là những đại diện tiêu biểu cho phong trào nghiên cứu, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật trong sản xuất. Cuộc thi sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng năm 2015 đã đạt được kết quả cao nhất từ trước đến nay, đã xét chọn và trao 38 giải ở tỉnh; tham gia cuộc thi toàn quốc đoạt 3 giải: 1 giải nhất, 1 giải ba, 1 giải khuyến khích, trong đó giải nhất toàn quốc của em Nguyễn Trung Thành, học sinh lớp 12 Trường THPT Minh Đài, huyện Tân Sơn đã được chọn đi triển lãm quốc tế tại Malaysia và đoạt Huy chương Vàng.
Liên hiệp hội đã có những đổi mới cụ thể về phương thức hoạt động, thực hiện một số biện pháp hỗ trợ hoạt động, thi đua khen thưởng, tham quan học tập cho các hội thành viên.
Với sự nỗ lực, cố gắng trong việc thực hiện nhiệm vụ của mình, Liên hiệp hội ngày càng khẳng định được vai trò, vị trí và uy tín trong xã hội. Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVIII, nhiệm kỳ 2015 - 2020 có ghi: "Đẩy mạnh ứng dụng KH&CN vào phục vụ sản xuất và đời sống. Phát huy sức sáng tạo của đội ngũ trí thức khoa học; thực hiện tư vấn, phản biện và giám định xã hội". Đó là sự tin tưởng của tỉnh giao nhiệm vụ cho đội ngũ trí thức khoa học.
Thời gian tới, Liên hiệp các hội KH&KT tỉnh cùng với đội ngũ trí thức khoa học tỉnh không ngừng vươn lên, làm tốt nhiệm vụ của mình, xây dựng Liên hiệp hội tỉnh ngày càng vững mạnh.
Năm 2016, nhóm tác giả của Trường Đại học Hùng Vương do TS. Nguyễn Tài Năng - Trưởng phòng Khoa học và Công nghệ làm Chủ nhiệm đã nghiên cứu thành công dự án “Hoàn thiện qui trình sản xuất và sử dụng chế phẩm thảo dược thay thế kháng sinh trong thức ăn chăn nuôi lợn 2”.
Tiếp theo thành công Cuộc thi Sáng chế các năm 2013, 2014, năm 2018 Bộ Khoa học và Công nghệ đã giao Cục Sở hữu trí tuệ cơ quan thường trực, phối hợp với Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO), Tổng Cục Sở hữu trí tuệ Hàn Quốc (KIPO), Ban Khoa giáo Đài truyền hình Việt Nam (VTV2) tổ chức Cuộc thi Sáng chế năm 2018 với chủ đề “Sáng tạo cho cuộc sống hàng ngày”.
Chiều ngày 25/9, tại Sở Khoa học và Công nghệ, Hội đồng đánh giá, nghiệm thu khoa học và công nghệ cấp tỉnh đã tiến hành nghiệm thu dự án: Ứng dụng công nghệ vật lý điện tử để xử lý độc tố đối với sản phẩm rượu, được sản xuất bằng phương pháp thủ công truyền thống ở tỉnh Phú Thọ. Dự án do Trung tâm Ứng dụng và Thông tin KHCN chủ trì thực hiện.
Trong những năm gần đây, một số đơn vị, doanh nghiệp, cá nhân trên địa bàn tỉnh đã mạnh dạn đưa tiến bộ khoa học công nghệ áp dụng trong sản xuất nông nghiệp. Từ đó đã xuất hiện các mô hình nông nghiệp có giá trị kinh tế cao, được đánh giá có sức lan tỏa và thu hút được đông đảo người dân tham gia, góp phần tạo việc làm, mang lại thu nhập ổn định cho người dân.
Thời gian qua, nhiều doanh nghiệp, đơn vị, cá nhân đã đầu tư, ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất, kinh doanh, mang lại hiệu quả thiết thực, giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập cho người lao động trong lĩnh vực nông, lâm nghiệp và góp phần phát triển kinh tế - xã hội.
Là một trong những tỉnh có thế mạnh về nông nghiệp với nhiều sản phẩm đặc trưng, thời gian qua, Phú Thọ có nhiều cơ chế, chính sách, triển khai các giải pháp phát triển sản xuất, tái cơ cấu ngành nông nghiệp, nâng cao thu nhập cho người dân.