Chân dung Nhà giáo ưu tú - Nhà nghiên cứu khoa học - PGS.TS Cao Văn

 Trong những năm qua, Khoa học và công nghệ tỉnh Phú Thọ đã có những đóng góp quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Để tạo nên những thành công đó, không thể không nói đến sự đóng góp công sức, trí tuệ và tâm huyết của các nhà nghiên cứu. Nhân ngày Khoa học và công nghệ Việt Nam 18/5, Ban biên tập xin giới thiệu chân dung nhà nghiên cứu khoa học, nhà giáo ưu tú PGS.TS Cao Văn - Hiệu trưởng Trường Đại học Hùng Vương. Ông không chỉ là một nhà giáo được nhiều thế hệ sinh viên yêu quí, mà còn là một nhà nghiên cứu khoa học, cống hiến nhiều công trình nghiên cứu có giá trị.

Thành tích trong công tác quản lý NCKH của PGS.TS Cao Văn

Trên cương vị là Hiệu trưởng Trường Đại học Hùng Vương, PGS. TS Cao Văn đã tham mưu cho Đảng uỷ nhà trường và UBND tỉnh về phương hướng phát triển trường, hoàn thành xây dựng "Quy hoạch phát triển trường Đại học Hùng Vương, giai đoạn 2011- 2020, định hướng đến năm 2030" được UBND tỉnh phê duyệt tháng 11 năm 2012; Xây dựng kế hoạch phát triển đội ngũ giảng viên trình độ cao giai đoạn 2012 - 2020;  xây dựng cơ sở vật chất trường, mở các ngành nghề đào tạo phù hợp; chỉ đạo việc xác định mục tiêu đào tạo, quy mô đào tạo, cơ cấu ngành nghề, mở các ngành, chuyên ngành mới; nghiên cứu đề xuất các biện pháp nhằm cải tiến và hoàn thiện nội dung, chương trình, quy trình, giáo trình, phương pháp đào tạo và quản lý chất lượng đào tạo đại học và sau đại học; Quản lý, chỉ đạo xây dựng các hoạt động khoa học và công nghệ của nhà trường, ...

Với tầm vóc, tài năng, trí tuệ  và tên tuổi của một nhà giáo, một nhà khoa học, một nhà quản lý giỏi, khi giữ cương vị là Hiệu trưởng trường Đại học Hùng Vương, PGS.TS Cao Văn luôn thể hiện vai trò tiên phong, gương mẫu, dám nghĩ, dám làm trong NCKH. Đặc biệt dưới sự quản lý, chỉ đạo của Đảng ủy, Ban giám hiệu nhà trường, cùng một tập thể đoàn kết, dưới sự chèo lái của NGƯT.PGS.TS Cao Văn, Trường Đại học Hùng Vương đã có những bước phát triển vượt bậc. Công tác NCKH của nhà trường phát triển mạnh cả về số lượng và chất lượng.          

Nhằm khuyến khích NCKH, Trường Đại học Hùng Vương đã có những chính sách và quy định rõ ràng về trách nhiệm, quyền lợi của cán bộ, giảng viên tham gia NCKH và đã thu hút được đông đảo đội  ngũ thực hiện các đề tài, dự án khoa học công nghệ. Về công tác xây dựng kế hoạch hoạt động NCKH: Nhà trường đã xây dựng Quy định về quản lý khoa học, các biểu mẫu hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ khoa học. Nhà trường đã chủ động xây dựng kế hoạch chi tiết cho hoạt động nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ dài hạn và cho từng năm học; xây dựng những nhiệm vụ khoa học trọng tâm trong năm, xây dựng kế hoạch thẩm định các đề tài, dự án khoa học các cấp, đề tài NCKH sinh viên, xây dựng kế hoạch về kinh phí dành cho NCKH. Nhờ đó, công tác triển khai hoạt động NCKH đi vào nề nếp và đạt được hiệu quả cao, khuyến khích được đội ngũ cán bộ nghiên cứu khoa học, giảng viên, sinh viên nhà trường tham gia.

  Tính từ năm 2003 đến nay, nhà trường đã thực hiện thành công 20 đề tài, dự án cấp nhà nước và cấp tỉnh; 63 đề tài trọng điểm; 565 đề tài cấp trường; 956 đề tài NCKH sinh viên. Trong số đó có rất nhiều đề tài được ứng dụng vào sản xuất và thực tiễn cuộc sống. Nhà trường đã biên soạn được nhiều giáo trình, bài giảng phục vụ cho giảng dạy. Đặc biệt, về công bố các công trình NCKH, cán bộ, giảng viên Trường Đại học Hùng Vương tích cực vươn tới sân chơi, diễn đàn khoa học trong xu thế hợp tác, hội nhập. Mỗi năm có hàng chục bài viết của cán bộ, giảng viên nhà trường được đăng trên các tạp chí trong nước và quốc tế. Giảng viên trẻ Trường ĐHHV đã viết bài tham dự các hội thảo khoa học quốc gia, khu vực và liên trường đại học. Phát triển sâu rộng sự hợp tác liên trường đại học địa phương trong các lĩnh vực đào tạo, nghiên cứu khoa học và hợp tác quốc tế nhằm đạt được nhiều thành công hơn. Ngoài ra, hàng năm, Trường Đại học Hùng Vương xuất bản 4 số tạp chí Thông tin khoa học công nghệ. Hầu hết các bài được đăng trên tạp chí là sự tham gia của các giảng viên trẻ của Nhà trường. Hiện nay, nhà trường đang xúc tiến công tác nâng cấp Thông tin khoa học thành tạp chí Khoa học.

Trong những đề tài do giảng viên và sinh viên nhà trường thực hiện, đã có nhiều công trình đạt giải cấp Bộ, giải thưởng Sáng tạo khoa học kỹ thuật tỉnh Phú Thọ. Năm 2012 có 3/4 công trình của giảng viên, trong đó có 02 công trình của sinh viên tham gia xét tặng giải thưởng Tài năng khoa học trẻ Việt Nam đều đạt giải, và Trường Đại học Hùng Vương xếp hạng 10 trong 32 trường đại học tham gia tranh giải. Cũng trong năm 2012, Nhà trường vinh dự nhận bằng khen do Bộ Khoa học và Công nghệ và Trung ương Đoàn trao tặng tại Lễ tuyên dương tài năng khoa học trẻ Việt Nam và trao giải thưởng Quả cầu vàng với thành tích xuất sắc đạt được thực hiện đề tài “Nghiên cứu, sử dụng hỗn hợp thân cây sắn làm thức ăn chăn nuôi bò trong vụ Đông Xuân”.  Tại Hội nghị tổng kết và trao giải thưởng các Hội thi sáng tạo Khoa học kỹ thuật năm 2013, Trường Đại học Hùng Vương vinh dự được khen thưởng là Tập thể có thành tích trong công tác chỉ đạo, tuyên truyền và thực hiện Hội thi.

 Những thành tích trong sự nghiệp NCKH của PGS. TS Cao Văn

          Thầy Cao Văn sinh năm 1957 tại Phú Thọ. Là một học sinh giỏi và năng động, sau khi tốt nghiệp thầy đã được nhận công tác giảng dạy tại Trường Đại học Nông Nghiệp III (nay là Trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên). Trong quá trình công tác, bên cạnh vai trò là thầy giáo yêu nghề, yêu trò, tận tâm với công tác giảng dạy, thầy còn là nhà khoa học nhiệt tình, đầy đam mê sáng tạo. Trong thời gian học Nghiên cứu sinh tại Bungari, thầy đã nỗ lực, vượt qua muôn vàn khó khăn để cống hiến hết mình cho sự nghiệp NCKH. Năm 1995, tại Viện Hàn lâm Bungari, thầy đã bảo vệ thành công xuất sắc luận án Tiến sĩ "Nghiên cứu sử dụng những dòng mỳ giàu protein là nguồn thức ăn cơ bản cho khẩu phần nuôi gà thịt tại Bungari". Đây là một thành quả xứng đáng cho những ngày lao động hăng say của thầy. Sau khi về nước tiếp tục công tác giảng dạy và nghiên cứu, thầy đã hoàn thiện và tích lũy thêm được nhiều công trình NCKH, tham gia hướng dẫn nhiều học viên cao học và nghiên cứu sinh, năm 2002, thầy đã vinh dự được Hội đồng chức danh Giáo sư nhà nước quyết định công nhận đạt tiêu chuẩn chức danh PGS.

Dù ở cương vị quản lý là một Hiệu trưởng của trường đại học, với bộn bề công việc, thầy vẫn dành thời gian cho NCKH, một lĩnh vực mà thầy tâm huyết. Cho đến nay, thầy đã từng là chủ nhiệm nhiều đề tài cấp Bộ, dự án cấp Nhà nước và đề tài cấp Tỉnh. Trong số đó phải kế đến đề tài cấp Bộ năm 2003 "Nghiên cứu sử dụng ngô protein chất lượng cao làm thức ăn hạt cơ bản trong hỗn hợp thức ăn của một số vật nuôi". Đây là đề tài được đánh giá rất cao về ý nghĩa thực tiễn. Một trong những dấu mốc quan trọng trong sự nghiệp NCKH của Trường Đại học Hùng Vương nói chung và PGS.TS Cao Văn nói riêng.

Đề tài cấp tỉnh Phú Thọ, "Dự báo nhu cầu lao động phân theo cơ cấu các ngành kinh tế chủ yếu của tỉnh Phú Thọ giai đoạn 2010 - 2015 và định hướng đến năm 2020"  do PGS. TS Cao Văn làm chủ nhiệm đề tài được thực hiện từ năm 2009 đến 2010. Đề tài đã có những dự báo khoa học về xu hướng phát triển chung của nền kinh tế Việt Nam và tỉnh Phú Thọ trong giai đoạn 2010-2015 và dự đoán đến năm 2020. Đồng thời, nhóm đề tài đã được Hội đồng nghiệm thu đánh giá việc đề xuất các nhóm giải pháp về chính sách nguồn nhân lực, về liên kết đào tạo, phát triển thị trường lao động,... phù hợp với cơ cấu kinh tế chủ yếu của tỉnh giai đoạn 2010 - 2015 và đến 2020.

Năm 2009, PGS. TS Cao Văn đã được Sở Khoa học Công nghệ tỉnh Yên Bái giao chủ nhiệm đề tài "Nghiên cứu thực trạng nông nghiệp, nông thôn huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái và đề xuất một số giải pháp phát triển kinh tế xã hội của địa phương".  Đề tài đã góp phần hệ thống hóa về cơ sở lý luận và thực tiễn vấn đề phát triển kinh tế nông nghiệp, nông dân và nông thôn. Đồng thời, đánh giá được thực trạng phát triển kinh tế nông thôn trên địa bàn huyện Văn Yên từ năm 2006 - 2008. Đóng góp quan trọng nhất của đề tài là đã đề xuất những giải pháp chủ yếu nhằm phát triển kinh tế xã hội của huyện Văn Yến.

Để giúp bà con nông dân phát triển chăn nuôi bò một cách bền vững, có thêm những phương pháp kĩ thuật đơn giản mà lại hiệu quả trong chăn nuôi, PGS. TS Cao Văn cùng nhóm nghiên cứu đã triển khai thực hiện thành công đề tài nghiên cứu "Một số phương pháp chế biến, bảo quản phụ phẩm nông nghiệp làm thức ăn nuôi  trâu bò trong vụ Đông - Xuân".

Tiếp đó là Dự án cấp nhà nước “Xây dựng mô hình tổ chức hoạt động SHTT trong Trường Đại học Hùng Vương” do PGS. TS Phùng Quốc Việt làm chủ nhiệm đề tài và PGS. TS Cao Văn làm Trưởng ban Quản lý. Dự án đã thực hiện thành công các nội dung được phê duyệt trong thuyết minh, gồm: Thành lập Trung tâm SHTT trường Đại học Hùng Vương; Ban hành 4 Qui định về Sở hữu trí tuệ, tổ chức được 2 lớp tập huấn cho 600 lượt cán bộ, giảng viên nhà trường nhằm nâng cao nhận thức về quyền Sở hữu trí tuệ và hoạt động Sở hữu trí tuệ trong nhà trường; Một số đối tượng SHTT trong nhà trường đã được hỗ trợ, xác lập. Dự án đã được Hội đồng đánh giá cấp Nhà nước do Bộ Khoa học Công nghệ chủ trì đánh giá rất cao và xếp loại xuất sắc.

  Trong 2 năm từ giữa năm 2012 đến giữa năm 2014, PGS.TS Cao Văn tiếp tục chủ nhiệm đề tài cùng các cộng tác viên đã miệt mài nghiên cứu, thực hiện triển khai đề tài cấp tỉnh "Nghiên cứu xây dựng quy trình sản xuất giống và thử nghiệm nuôi thương hiệu cá Chạch sông tại tỉnh Phú Thọ". Hội đồng đánh giá nghiệm thu cấp tỉnh đã đánh giá rất cao giá trị và ý nghĩa thực tiễn của đề tài và đã xếp loại đề tài đạt xuất sắc. Đề tài đã xây dựng thành công quy trình thuần dưỡng cá bố mẹ trong điều kiện nuôi nhân tạo; xây dựng thành công quy trình cho cá bố mẹ sinh sản nhân tạo và hoàn thiện quy trình sản xuất cá giống; xây dựng thành công quy trình nuôi vỗ cá chạch thương phẩm trong ao nước tĩnh. Đề tài cũng đã sản xuất thành công hơn 3 vạn cá giống. Qua đó thực hiện 02 lần thả tái tạo nguồn lợi thủy sản tại sông Bứa và sông Thao với 2 vạn cá giống, chuyển giao hơn 1 vạn cá giống cho các hộ nuôi trồng thủy sản tại Phú Thọ và Tuyên Quang.

Ngoài các công trình NCKH tiêu biểu kể trên, PGS. TS Cao Văn còn tham gia rất nhiều các đề tài NCKH các cấp khác. Nhìn chung các công trình NCKH do thầy thực hiện đều đảm bảo tính khoa học, thực tiễn cao, điều đó thể hiện chữ TÂM và TẦM của thầy trong NCKH.

 Dấu ấn trong sự nghiệp NCKH của thầy Cao Văn còn thể hiện ở việc biên soạn giáo trình, viết sách chuyên khảo. Tiêu biểu như: Giáo trình Dược lý học thú y và giáo trình Sinh lý học vật nuôi do PGS.TS Cao Văn là đồng tác giả đã được NXB Nông nghiệp, HN xuất bản năm 2004 và năm 2006. Tiếp đó, năm 2014, cuốn sách Từ điển Chăn nuôi Thú ý do PGS. TS Cao Văn chủ biên đã được xuất bản. Đây là cuốn sách tra cứu giản lược những thuật ngữ về ngành Chăn nuôi, Thú y mang tính tổng hợp, phổ cập, là cuốn sách mang tính chất tham khảo nhưng đầy hấp dẫn và có giá trị tư liệu cao.

          Trong sự nghiệp NCKH của mình, PGS. TS Cao Văn còn công bố rất nhiều các công trình nghiên cứu của mình trên các tạp chí chuyên ngành có uy tín trong nước và quốc tế như tap chí Gia cầm Bungari, tạp chí Khoa học chăn nuôi Bungari, tạp chí Giáo dục, tạp chí Chăn nuôi,... Đặc biệt, tại một số Hội thảo trong nước và quốc tế, PGS. TS Cao Văn đã có nhiều tham luận báo cáo tại Hội thảo có giá trị, góp phần tạo nên sự thành công của các hội thảo. Năm 2012, PGS. TS Cao Văn đã có báo cáo tham luận "Nghiên cứu sử dụng thân và lá cây sắn làm thức ăn cho gia súc trong vụ Đông - Xuân ở tỉnh Phú Thọ, Việt Nam" tại Hội nghị khoa học Chăn nuôi Á Úc, tổ chức tại Thái Lan. Tiếp đó, tại Hội thảo khoa học Quốc tế "Diễn đàn quốc tế phát triển lưu vực sông Hồng lần thứ VI - 2012", PGS. TS Cao Văn có bài tham luận báo cáo tại Hội thảo về "Hợp tác phát triển du lịch bền vững đối với loại hình du lịch văn hóa giữa Phú Thọ, Lào Cai và Vân Nam".

          Với những cống hiến trong lĩnh vực NCKH, PGS.TS Cao Văn đã vinh dự được Ban Chấp hành Liên đoàn Lao động tỉnh Phú Thọ tặng Bằng khen “Đồng chí đã có thành tích cao trong Hội thi sáng tạo kỹ thuật tỉnh Phú Thọ năm 2013”. Ban tổ chức Hội thi sáng tạo Khoa học kỹ thuật tỉnh Phú Thọ trao giải ba cho đề tài "Nghiên cứu xây dựng quy trình sản xuất giống và thử nghiệm nuôi thương hiệu cá Chạch sông tại tỉnh Phú Thọ" do tác giả Cao Văn làm chủ nhiệm đề tài.

          Có thể khẳng định rằng, đối với mỗi thế hệ cán bộ, giảng viên và sinh viên nhà trường, PGS.TS. Cao Văn không chỉ là một cán bộ quản lý giáo dục tận tụy, một người thầy giỏi, mà là một tấm gương lớn về đạo đức, lối sống và niềm đam mê cống hiến, tinh thần tìm tòi sáng tạo. Tận mắt chứng kiến sự "thay da, đổi thịt" của Trường Đại học Hùng Vương hiện nay, mới thấy hết những nỗ lực phấn đấu không biết mệt mỏi của lớp lớp các thế hệ cán bộ, giảng viên nhà trường, trong đó có một phần công lao không nhỏ của thầy Hiệu trưởng Cao Văn. Cùng tập thể Đảng ủy, Ban Giám hiệu nhà trường, PGS.TS Cao Văn đã đề ra những chủ trương mang tính đột phá trong công tác đào tạo, nghiên cứu khoa học, để xây dựng Trường Đại học Hùng Vương phát triển bền vững, xứng đáng là trường đại học đa ngành, đa cấp đầu tiên trên quê hương đất Tổ vua Hùng.

Bích Hạnh