“Nhà máy thông minh sẽ là tâm điểm của cuộc cách mạng 4.0”

Tiến sỹ Nguyễn Phú Cường, Vụ trưởng Vụ Khoa học và Công nghệ (Bộ Công thương) cho biết, tâm điểm của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 chính là các nhà máy thông minh.

Thế nhưng, có một thực tế rằng, các doanh nghiệp tại Việt Nam lại chưa thực sự chuẩn bị đầy đủ cho việc tiếp cận với cuộc cách mạng được xác định là “thay đổi mạnh mẽ nền sản xuất của thế giới” này.

“Án binh” trước nguy cơ

Tại Hội thảo “Doanh nghiệp số - Đường tới cách mạng công nghiệp 4.0” do Bộ Công Thương, Đại sứ quan Đức, Công ty Siemens, Phòng Công nghiệp và Thương mại Đức tại Việt Nam phối hợp tổ chức sáng 20/7, ông Cường cho hay, với nền tảng là sự phát triển mạnh mẽ và tích hợp ở trình độ cao các thành tựu khoa học công nghệ hiện đại, cuộc cách mạng mạng công nghiệp 4 được dự báo sẽ làm thay đổi mạnh mẽ nền sản xuất của thế giới trong tương lai không xa.

Theo ông Cường, mô hình các nhà máy thông minh giúp doanh nghiệp tăng năng suất, tính linh hoạt và hiệu quả, rút ngắn thời gian đưa sản phẩm ra thị trường, tăng khả năng cạnh tranh. Cùng lúc, người tiêu dùng sẽ hưởng lợi ích từ các sản phẩm có chất lượng cao, giá cả cạnh tranh và đặc biệt là được cá nhân hóa theo ý muốn.

Được xem là cơ hội, tuy nhiên nếu không bắt kịp được nhịp độ phát triển của thế giới và khu vực, Việt Nam sẽ phải đối mặt với những thách thức, tác động như sự tụt hậu công nghệ, suy giảm sản xuất, kinh doanh, dư thừa lao động có kỹ năng và trình độ thấp gây phá vỡ thị trường lao động truyền thống, mất an toàn thông tin, xâm phạm bản quyền…

Cùng lúc, ông Cường đưa ra dự báo có khả năng xuất hiện làn sóng đẩy công nghệ lạc hậu từ các nước phát triển sang các nước đang phát triển và chậm phát triển.

Theo ông Trần Việt Hòa, Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học và Công nghệ, những thách thức đối với doanh nghiệp trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 tại Việt Nam đang hiện hữu.

Cụ thể, Việt Nam có 97% là doanh nghiệp vừa và nhỏ với mức vốn khoảng từ 4-7 tỷ đồng. Điều này sẽ khiến các doanh nghiệp không có nhiều điều kiện để phát triển các máy móc công nghệ mới vào sản xuất. Hiện, có tới 76% máy móc và công nghệ nhập khẩu từ thập niên 1980-1990, 75% đã hết khấu hao. Bên cạnh đó, có 55,63% số chủ doanh nghiệp có trình độ học vấn từ trung cấp trở xuống.

Khảo sát của Vụ Khoa học và Công nghệ cho thấy, tỷ lệ ứng dụng công nghệ thông tin trong tự động hóa và quản lý sản xuất còn thấp, tập trung chủ yếu ở khu vực văn phòng.

Trong khi đó, khảo sát của Hiệp hội Doanh nghiệp vừa và nhỏ của Hà Nội chỉ ra rằng các doanh nghiệp chưa thực sự chuẩn bị đầy đủ cho việc tiếp cận cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Dù có tới 55% doanh nghiệp trả lời rằng cuộc cách mạng này có tác động rất lớn nhưng chỉ có 12% cho biết đang triển khai, 19% đã xây dựng kế hoạch, 55% đang tìm hiểu và có tới 79% thì… chưa làm gì.