Việc ghép thành công một tạng chứng tỏ trình độ khoa học và công nghệ (KH&CN) của đơn vị đó. Tính đến nay, Việt Nam đã ghép thành công 5 tạng gồm thận, gan, tim, tụy và phổi. Tất cả các thành công ghép tạng này đều là sản phẩm từ sự đầu tư cho KH&CN, là minh chứng khẳng định việc đầu tư có hiệu quả cho KH&CN của Nhà nước.
Đó là khẳng định của GS.TS Phạm Gia Khánh, Chủ nhiệm Chương trình “Nghiên cứu ứng dụng và phát triển công nghệ tiên tiến phục vụ bảo vệ và chăm sóc sức khỏe cộng đồng” (KC.10/16-20), Chủ tịch Hội Ghép tạng Việt Nam tại buổi Gặp mặt báo chí về ca ghép phổi từ người cho sống đầu tiên tại Việt Nam. Sự kiện diễn ra sáng 22/2/2017, tại Hà Nội, do Học viện Quân y (HVQY) tổ chức.
Tham dự sự kiện về phía Bộ KH&CN có ông Nguyễn Thiện Thành – Giám đốc Văn phòng các Chương trình trọng điểm cấp Nhà nước; ông Trịnh Thanh Hùng – Phó Vụ trưởng Vụ KH&CN các ngành kinh tế kỹ thuật. Tham dự buổi gặp mặt có Giám đốc HVQY, Giám đốc Bệnh viện Quân đội 103; đại diện Bộ Quốc phòng, Bộ Y tế và các cơ quan truyền thông, báo chí. Đặc biệt có sự tham dự của ông Oto Takahiro, Giám đốc Trung tâm Ghép tạng, Bệnh viện Đại học Okayama, Nhật Bản.
Theo đó, ngày 21/2, các bác sĩ Bệnh viện Quân y 103 - HVQY đã phối hợp với chuyên gia Nhật Bản thực hiện thành công ca ghép phổi cho cháu Ly Chương Bình, 7 tuổi, quê ở xã Bát Đại Sơn, huyện Quản Bạ, tỉnh Hà Giang. Người cho phổi là bố và bác ruột của cháu Ly Chương Bình.
Theo Thiếu tướng, GS.TS Đỗ Quyết, Giám đốc HVQY, bệnh nhi Ly Chương Bình, 7 tuổi, bị giãn phế quản bẩm sinh lan tỏa hai phổi nên luôn rơi vào tình trạng suy hô hấp trầm trọng, suy dinh dưỡng nặng, có thể tử vong bất cứ lúc nào. Và chỉ có ghép phổi bệnh nhi mới có cơ hội được cứu sống.
GS.TS Đỗ Quyết cho biết, sau những thành công về ghép thận, ghép gan, ghép tim và ghép khối tụy - thận, năm 2016 HVQY nghiên cứu triển khai ghép phổi, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm. Từ tháng 6/2016 - 10/2016, HVQY đã tích cực xây dựng đề cương nghiên cứu, cử cán bộ đi khảo sát, trao đổi kinh nghiệm về ghép phổi tại Bệnh viện Đại học Okayama (Nhật Bản) và đón đoàn chuyên gia của Nhật Bản sang trao đổi kinh nghiệm, tư vấn về ghép phổi cho HVQY.
Thiếu tướng, GS.TS Đỗ Quyết – Giám đốc HVQY phát biểu tại buổi Gặp mặt báo chí sáng 22/2
Tháng 11/2016, HVQY được Bộ KH&CN giao nhiệm vụ thực hiện đề tài "Nghiên cứu ghép thùy phổi hoặc một phổi từ người cho sống và người cho chết não" thuộc Chương trình KC.10/16-20. Đề tài do Thiếu tướng, GS.TS Đỗ Quyết, Giám đốc Học viện Quân y làm chủ nhiệm.
Ngay sau đó, HVQY đã tích cực triển khai nghiên cứu, chuẩn bị cơ sở vật chất, trang thiết bị, vật tư, thuốc, hóa chất và cử cán bộ đi học tập kỹ thuật, trao đổi kinh nghiệm ghép phổi trên người tại Bệnh viện Đại học Okayama (Nhật Bản).
Đồng thời, Học viện cũng phối hợp với các bệnh viện trong nước để chọn bệnh nhân có chỉ định ghép phổi. Ngày 14/11/2016, Học viện cùng với Bệnh viện Nhi Trung ương chọn được cháu Ly Chương Bình. Sau khi tiếp nhận bệnh nhân, Học viện đã tiến hành khám, xét nghiệm, mời chuyên gia hội chẩn và chẩn đoán xác định: Cháu bị giãn phế quản bẩm sinh lan tỏa 2 phổi, biến chứng suy hô hấp, tâm phế mạn, suy dinh dưỡng độ III có chỉ định ghép phổi.
HVQY đã phối hợp với UBND tỉnh Hà Giang, Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh Hà Giang, Huyện ủy - UBND huyện Quản Bạ cùng một số đơn vị khác tư vấn, tuyên truyền, vận động gia đình bệnh nhân thực hiện ghép phổi điều trị cho cháu Ly Chương Bình.
HVQY đã báo cáo Bộ Y tế xin phép tổ chức thực hiện ghép phổi tại Bệnh viện Quân y 103. Ca ghép được tiến hành vào ngày 21/2, bắt đầu từ 7h30’ và 17h30’ thì hoàn tất và đưa bệnh nhân trở về phòng hậu phẫu chăm sóc. Sau mổ, sức khỏe bố và bác ruột - hai người cho phổi đều ổn định. Cháu Bình, người nhận phổi đang được theo dõi, các chỉ số sinh tồn đều ổn định và đang được điều trị tích cực.
Theo Ông Oto Takahiro, Giám đốc Trung tâm Ghép tạng, Bệnh viện Đại học Okayama, Nhật Bản, bệnh nhi 7 tuổi của Việt Nam được ghép phổi lần này có thể sống đến 60, 70 thậm chí 80 tuổi. Với trẻ con, một phần phổi của người lớn cũng đủ để trẻ phát triển bình thường. Ông tin tưởng, ca ghép phổi thứ 2 các bác sĩ Việt Nam có thể thực hiện tốt. Tỷ lệ sống sót sau 5 năm được ghép phổi dự kiến là 80%.
GS.TS Phạm Gia Khánh – Chủ nhiệm Chương trình KC.10/16-20: tất cả các thành công ghép tạng đó đều là sản phẩm từ việc đầu tư cho KH&CN
Phát biểu tại buổi gặp mặt báo chí, GS.TS Phạm Gia Khánh – Chủ nhiệm Chương trình KC.10/16-20 cho rằng, ghép tạng là một kỹ thuật cao nhất của y học, bởi không phải là lấy tạng của người này cho một người khác, mà là cả vấn đề về ngoại khoa, gây mê hồi sức, và nhiều vấn đề khác. Do đó, chúng ta ghép thành công một tạng chứng tỏ trình độ KH&CN của đơn vị đó. Tính đến nay, Việt Nam đã ghép thành công 5 tạng gồm thận, gan, tim, ghép khối tụy – thận và bây giờ là ghép phổi.
Điều đó thể hiện sự cố gắng phi thường của đội ngũ thầy thuốc Việt Nam. Ông nhấn mạnh, tất cả các thành công ghép tạng đó đều là sản phẩm từ việc đầu tư cho KH&CN do Bộ KH&CN đầu tư. Nếu như không có sự đầu tư của KH&CN, chúng ta không thể có được những thành tựu này. Từ ca ghép thận năm 1992, sau đó, ghép gan, ghép tụy, ghép thận và ghép phổi đều là sản phẩm của Chương trình trọng điểm cấp nhà nước KC.10. Kết quả ghép tạng của Việt Nam là chứng minh rõ ràng của việc đầu tư có hiệu quả cho KH&CN của Nhà nước, GS.TS Phạm Gia Khánh nhấn mạnh.
Các bác sĩ Bệnh viện Quân y 103 (Học viện Quân y) và chuyên gia thực hiện ca ghép phổi
