Thảo luận dự án Luật trách nhiệm bồi thường của Nhà nước (sửa đổi)

 Tiếp tục chương trình làm việc tại Kỳ họp thứ Ba, sáng 31-5, Quốc hội thảo luận ở hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự án Luật trách nhiệm bồi thường của Nhà nước (sửa đổi). Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu điều khiển phiên họp.

Mở đầu phiên họp, Quốc hội đã nghe Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Nguyễn Khắc Định trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự án Luật trách nhiệm bồi thường của Nhà nước (sửa đổi).

Về phạm vi điều chỉnh (Điều 1): Đa số các ý kiến nhất trí với phạm vi được quy định tại dự thảo Luật.
 

Về quyền và nghĩa vụ của người bị thiệt hại (Điều 13): đại biểu Cao Đình Thưởng - Tỉnh ủy viên, Phó Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Phú Thọ đề nghị bổ sung quy định “quyền được cung cấp thông tin hướng dẫn thủ tục hồ sơ để thực hiện quyền yêu cầu bồi thường”. Theo đại biểu, quy định trên là cần thiết nhằm tạo điều kiện cho người bị thiệt hại thiết lập hồ sơ yêu cầu bồi thường một cách thuận lợi, vì nếu bị oan sai nhưng do hiểu biết pháp luật không đầy đủ trong khi các cơ quan trách nhiệm mập mờ không thông báo thì có thể người bị thiệt hại không biết mình có thể được bồi thường để làm đơn yêu cầu giải quyết.

Về thụ lý hồ sơ và cử người giải quyết bồi thường (Điều 43): Khi nhận được hồ sơ hợp lệ theo quy định, cơ quan giải quyết bồi thường phải vào sổ thụ lý; trong trường hợp không có căn cứ cơ quan giải quyết bồi thường phải thông báo bằng văn bản về việc không thụ lý hồ sơ cho người yêu cầu bồi thường và nêu rõ lý do. Tuy nhiên, đại biểu Cao Đình Thưởng cho rằng, nếu người yêu cầu bồi thường không đồng ý với thông báo không thụ lý hồ sơ thì chưa được đề cập trong dự luật, đề nghị Ban soạn thảo làm rõ.

Về xác định mức hoàn trả, giảm mức hoàn trả (Điều 64): Dự thảo quy định mức hoàn trả dựa trên căn cứ mức độ lỗi của người thi hành công vụ và số tiền Nhà nước đã bồi thường. Các đại biểu cho rằng, việc xác định mức độ lỗi, trong đó có lỗi cố ý, lỗi vô ý, lỗi cố ý trực tiếp, cố ý gián tiếp là điều rất khó khăn và mức hoàn trả dựa trên thu nhập tiền lương của người thi hành công vụ cần được nghiên cứu, xem xét thêm. Đồng tình với các đại biểu, đại biểu Đoàn Phú Thọ cho rằng, để góp phần nâng cao trách nhiệm công vụ, hạn chế việc phát sinh bồi thường của Nhà nước; Ban soạn thảo nên nghiên cứu lại quy định này theo hướng tăng mức hoàn trả và dựa trên tỷ lệ phần trăm của số tiền mà Nhà nước đã bồi thường.

Về tổ chức, phổ biến, tuyên truyền giáo dục các văn bản pháp luật về trách nhiệm bồi thường nhà nước. Dự luật đã dành một chương quy định trách nhiệm của các cơ quan Nhà nước trong công tác bồi thường Nhà nước theo hướng giao trách nhiệm cho Bộ Tư pháp, Ủy ban nhân dân các tỉnh thực hiện. Tuy nhiên, công tác tuyên truyền, phổ biến các văn bản pháp luật về trách nhiệm bồi thường nhà nước lại chưa được đề cập. Có ý kiến cho rằng, để thấy rõ hơn trách nhiệm, vai trò của cơ quan quản lý Nhà nước về công tác này. Bởi hiện nay, mặc dù một bộ phận người dân đã biết đến Luật trách nhiệm bồi thường của Nhà nước qua một số vụ án oan sai nghiêm trọng, nhưng để người dân có thể hiểu đúng, toàn diện các quy định của pháp luật về trách nhiệm bồi thường, Nhà nước thì cần quan tâm đúng mức đến công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về bồi thường của Nhà nước cho người dân. Có như vậy mới tạo điều kiện cho người dân thực hiện quyền yêu cầu bồi thường Nhà nước đúng quy định của pháp luật.

Về cơ quan giải quyết bồi thường: đại biểu Cao Đình Thưởng đề nghị cần nghiên cứu theo hướng giao cho một cơ quan làm đầu mối tiếp nhận và thay mặt nhà nước giải quyết bồi thường. Cơ quan quản lý người thi hành công vụ sẽ có trách nhiệm phối hợp với cơ quan giải quyết bồi thường. Quy định như vậy sẽ phù hợp và đảm bảo việc giải quyết, yêu cầu bồi thường được khách quan, minh bạch và chính xác.

Kết thúc phiên thảo luận, đã có 26 đại biểu Quốc hội phát biểu và tranh luận. Thay mặt Đoàn Chủ tịch, Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu đề nghị các cơ quan tiếp tục nghiên cứu kỹ và tiếp thu giải trình một cách hợp lý các ý kiến của đại biểu Quốc hội và hoàn thiện dự thảo này để trình Quốc hội xem xét thông qua vào ngày 20-6.