Phát triển 5G - Thúc đẩy mạnh mẽ quá trình chuyển đổi số toàn diện

Phát triển công nghệ 5G đang được tỉnh Phú Thọ và các doanh nghiệp viễn thông trên địa bàn triển khai với lộ trình cụ thể và quyết tâm cao nhằm mục tiêu xây dựng hạ tầng số hiện đại, mở ra không gian mới cho tăng trưởng, cải thiện chất lượng sống, thúc đẩy mạnh mẽ quá trình chuyển đổi số toàn diện của địa phương.

Nhân viên VNPT Phú Thọ lắp trạm phát sóng 5G (Ảnh Huyền Trang)

Trong bối cảnh Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang diễn ra mạnh mẽ, công nghệ 5G được xem là hạ tầng số then chốt, đóng vai trò nền tảng cho sự phát triển kinh tế - xã hội hiện đại. Công nghệ 5G được đánh giá là bước tiến vượt bậc so với các thế hệ mạng trước đó nhờ tốc độ truyền tải siêu nhanh, độ trễ cực thấp và khả năng kết nối đồng thời hàng triệu thiết bị. Không chỉ giúp tăng cường trải nghiệm của người dùng trên không gian mạng, 5G còn là nền tảng để triển khai các công nghệ hiện đại như trí tuệ nhân tạo (AI), Internet vạn vật (IoT), thực tế ảo (VR), xe tự lái và điều khiển từ xa trong công nghiệp và y tế. Việc đầu tư cho hạ tầng 5G vì thế mang ý nghĩa chiến lược, không những về mặt công nghệ mà còn là đòn bẩy để phát triển các ngành nghề, lĩnh vực khác nhau trong xã hội.

Công nghệ 5G hứa hẹn đem lại nhiều lợi ích thiết thực. Trong lĩnh vực nông nghiệp mở ra khả năng triển khai hệ thống tưới tiêu thông minh, giám sát vật nuôi từ xa. Trong công nghiệp, 5G cho phép kết nối máy móc, dây chuyền sản xuất một cách tự động hóa và chính xác hơn. Giáo dục và y tế từ xa sẽ được cải thiện rõ rệt nhờ độ trễ thấp, hình ảnh sắc nét và tốc độ truyền tải cao. Đặc biệt, ngành du lịch sẽ được hưởng lợi nhờ khả năng triển khai các dịch vụ hướng dẫn thông minh, quảng bá trải nghiệm thực tế ảo tại các điểm đến, giúp thu hút du khách và phát triển kinh tế địa phương.

Tại tỉnh Phú Thọ, những năm qua, hạ tầng viễn thông đã được quan tâm đầu tư mạnh mẽ. Trong đó, hạ tầng di động đã phủ sóng 100% khu dân cư; đến nay có gần 4.000 trạm BTS, trong đó có 1.900 trạm 4G và 55 trạm 5G. Việc này tạo nền tảng vững chắc để triển khai các dịch vụ hành chính công, hỗ trợ người dân tiếp cận thông tin và thúc đẩy thương mại điện tử, giáo dục, y tế từ xa... Tuy nhiên, với sự gia tăng nhanh chóng về lưu lượng dữ liệu và yêu cầu ngày càng cao về chất lượng dịch vụ, việc chuyển dịch từ 4G sang 5G là bước đi tất yếu.

Việc thương mại hóa mạng 5G tại Phú Thọ bắt đầu từ tháng 10/2024 do Viettel triển khai đầu tiên, tiếp theo là VNPT và Mobifone. Tính đến tháng 6/2025, toàn tỉnh có 55 trạm 5G, chủ yếu tập trung tại thành phố Việt Trì và 3 khu công nghiệp lớn là Thụy Vân, Phú Hà và Cẩm Khê. Trong đó, Viettel có 48 trạm, MobiFone có 5 trạm, VNPT có 2 trạm. Đây là những khu vực ưu tiên về chính trị, phát triển công nghiệp, thương mại và dịch vụ, do đó việc triển khai 5G không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế mà còn thể hiện tính chiến lược trong quy hoạch hạ tầng số của tỉnh.

Hiện nay, các doanh nghiệp viễn thông trên địa bàn tỉnh đang triển khai hạ tầng truyền dẫn, hạ tầng điện, tắt sóng trạm 3G để thay thế bằng trạm 5G trên toàn tỉnh. Dự kiến từ nay đến hết năm 2025, các nhà mạng sẽ lắp đặt thêm 587 trạm 5G, đảm bảo phủ sóng 100% trung tâm xã, phường, khu công nghiệp, cụm công nghiệp, điểm du lịch trọng điểm. Trong đó, Viettel dự kiến lắp thêm 354 trạm, VNPT lắp thêm 180 trạm tại các khu vực trung tâm như: Toàn bộ thành phố Việt Trì và thị xã Phú Thọ; 7 khu công nghiệp; toàn bộ các thị trấn; dọc đường cao tốc, đường quốc lộ; khu du lịch Wydham... Trung tâm mạng lưới Mobifone miền Bắc dự kiến lắp đặt 5 trạm 5G tại thành phố Việt Trì.

Nhân viên VNPT Phú Thọ hướng dẫn người dùng sử dụng dịch vụ VinaPhone 5G (Ảnh Hương Giang)

Chiến lược hạ tầng số đến năm 2025 và định hướng đến năm 2023 của Chính phủ đã đặt ra mục tiêu đến năm 2025 có 100% các tỉnh, thành phố, các khu công nghệ cao, khu công nghệ thông tin tập trung, trung tâm nghiên cứu phát triển, đổi mới sáng tạo, khu công nghiệp, nhà ga/cảng biển/sân bay quốc tế có dịch vụ di động 5G; đến năm 2030 mạng băng rộng di động 5G phủ sóng 99% dân số.

Tuy nhiên, quá trình triển khai mạng 5G cũng đối mặt với không ít thách thức. Đầu tiên là chi phí đầu tư hạ tầng lớn, đòi hỏi nguồn lực đáng kể từ cả nhà nước và doanh nghiệp. Việc phủ sóng tới các vùng sâu, vùng xa gặp nhiều khó khăn về địa hình, hạ tầng truyền dẫn và điện lực. Ngoài ra, nguồn nhân lực kỹ thuật cao để lắp đặt, vận hành và duy trì hệ thống cũng là một bài toán cần được quan tâm đúng mức. Những yếu tố này ảnh hưởng đến tiến độ và hiệu quả triển khai 5G nếu không có giải pháp đồng bộ và kịp thời.

Để tháo gỡ những khó khăn trong phát triển mạng 5G, tạo hành lang pháp lý và cơ chế thuận lợi cho các doanh nghiệp phát triển 5G, Chính phủ đã có giải pháp thiết thực là ban hành Nghị quyết 193/2025/QH15 quy định các cơ chế đặc thù nhằm thúc đẩy khoa học, công nghệ và chuyển đổi số, trong đó có chính sách tài chính hỗ trợ các doanh nghiệp viễn thông triển khai ít nhất 20.000 trạm 5G trong năm 2025.

Về phía tỉnh Phú Thọ đã có chỉ đạo ban hành các chủ trương, chính sách, quy hoạch, kế hoạch nhằm tạo sự đột phá trong phát triển hạ tầng số, trong đó có phát triển 5G như: Xây dựng quy hoạch, kế hoạch đầu tư phát triển hạ tầng số đồng bộ, hiện đại, bảo đảm an toàn, an ninh; lồng ghép quy hoạch phát triển hạ tầng số vào quy hoạch tỉnh, các quy hoạch kỹ thuật chuyên ngành. Nghiên cứu, ban hành các cơ chế, chính sách thu hút, khuyến khích các doanh nghiệp, các nhà đầu tư bố trí nguồn lực, triển khai các giải pháp công nghệ tiên tiến phục vụ nhu cầu đầu tư phát triển hạ tầng số của tỉnh. UBND tỉnh cũng đã giao nhiệm vụ cho các sở, ban, ngành, địa phương công bố danh mục các chương trình, nhiệm vụ, dự án về hợp tác công tư trong phát triển các hạ tầng số mới cần thiết cho chuyển đổi số; phát triển hạ tầng mạng thông tin di động 5G. Điều này cho thấy bên cạnh quyết tâm của Chính phủ, Phú Thọ cũng đang nỗ lực để hỗ trợ các doanh nghiệp viễn thông trong việc xây dựng hạ tầng số đồng bộ và hiện đại.

Theo ông Nguyễn Tiến Trung - Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ: Trước mắt, để đảm bảo mục tiêu phủ sóng 5G trong năm 2025, trên cơ sở định hướng của Bộ Khoa học và Công nghệ, Sở Khoa học và Công nghệ đã chỉ đạo các doanh nghiệp viễn thông khẩn trương rà soát, bổ sung kế hoạch phát triển trạm 5G, phấn đấu đến hết năm 2025 số lượng trạm 5G được triển khai trên địa bàn tỉnh đạt tối thiểu 50% số lượng trạm 4G đang phát sóng; xây dựng giải pháp nâng cao tốc độ tải xuống trung bình của mạng băng rộng di động, hướng tới mục tiêu tăng gấp đôi so với năm 2024; rà soát, nâng cấp hạ tầng băng rộng cố định nhằm đảm bảo hết năm 2025, tối thiểu 25% người dùng có khả năng truy cập tốc độ trên 1Gb/s. Đồng thời, Sở chủ trì, phối hợp các ngành, địa phương rà soát kế hoạch phát triển hạ tầng viễn thông thụ động năm 2025 của các doanh nghiệp để trình UBND tỉnh phê duyệt bổ sung quy hoạch vị trí trạm BTS xây dựng năm 2025 làm căn cứ để các doanh nghiệp tiếp tục phát triển hạ tầng.

Nhìn tổng thể, phát triển mạng 5G là nhiệm vụ trọng tâm để tỉnh Phú Thọ thúc đẩy chuyển đổi số toàn diện. Sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền, doanh nghiệp và người dân chính là yếu tố then chốt giúp tỉnh đạt mục tiêu phủ sóng 5G theo lộ trình. Điều quan trọng là cần tiếp tục hoàn thiện các chính sách, cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp, đầu tư vào nguồn nhân lực chất lượng cao và đảm bảo an toàn, an ninh mạng trong toàn bộ quá trình vận hành. Khi đó, 5G sẽ thực sự trở thành đòn bẩy mạnh mẽ, đưa Phú Thọ bứt phá trong kỷ nguyên số, phát triển kinh tế - xã hội nhanh, bền vững và hiện đại.
 

Thanh Huyền PhuthoPortal