Khoa học Việt Nam đã giải quyết được nhiều thách thức của dịch Covid-19

Phát biểu tại Lễ kỷ niệm chào mừng Ngày Khoa học – Công nghệ Việt Nam 18-5, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho rằng, điều rất đáng nói là trong khó khăn, trong thách thức, chúng ta đã tìm ra thời cơ và tự tạo cho mình một động lực vươn lên trong KH-CN.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam phát biểu tại Lễ kỷ niệm chào mừng Ngày Khoa học – Công nghệ Việt Nam 18-5.

Chiều 18-5, tại Hà Nội, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH-CN) long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm chào mừng Ngày KH-CN Việt Nam 18-5, Lễ trao Giải thưởng Tạ Quang Bửu năm 2020 và Lễ tôn vinh các tổ chức, cá nhân tiêu biểu có các công trình nghiên cứu phục vụ công tác phòng, chống dịch Covid-19.

Tham sự Lễ kỷ niệm có Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam; các đồng chí ủy viên TƯ Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Phan Xuân Dũng; Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng, Bộ trưởng KH-CN Chu Ngọc Anh; đại diện lãnh đạo viện nghiên cứu, trường đại học, nhà khoa học; các tổ chức, cá nhân tiêu biểu trong công tác phòng, chống dịch viêm đường hô hấp do chủng mới của vius SARS-CoV-2 gây ra.

Từ năm 2014 đến nay, Ngày KH-CN Việt Nam 18-5 đã trở thành ngày truyền thống, ngày hội quan trọng của những người làm công tác nghiên cứu khoa học, quản lý khoa học, của các doanh nghiệp có tinh thần đổi mới sáng tạo; là điểm hẹn thường niên để cộng đồng KH-CN cả nước tổ chức các sự kiện có ý nghĩa thiết thực, vừa để ghi nhận những nỗ lực, thành công của ngành KH-CN đóng góp cho kho tàng tri thức cũng như phục vụ phát triển kinh tế-xã hội, vừa để thảo luận, định hướng hoạt động nhằm hướng đích các mục tiêu của ngành KH-CN nói riêng, của đất nước nói chung.

Vào dịp này, nhiều hoạt động có ý nghĩa, thiết thực được tổ chức và nhận được sự quan tâm, hưởng ứng của cộng đồng các nhà khoa học và toàn xã hội.
 

Toàn cảnh Lễ kỷ niệm Ngày KH-CN Việt Nam 18-5.

Phát biểu tại buổi lễ, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam chúc mừng ngành KH-CN trong năm qua đã luôn nỗ lực, kế thừa những kết quả đã đạt được, tiếp tục đạt được những kết quả rất đáng mừng trong phát triển KH-CN nước nhà.

Theo Phó Thủ tướng, điều rất đáng nói là trong khó khăn, trong thách thức, chúng ta đã tìm ra thời cơ và tự tạo cho mình một động lực vươn lên trong KH-CN. Đấy là trong bối cảnh đất nước cùng cả thế giới cùng phải chống dịch như thời gian vừa qua, một mặt, những nghiên cứu khoa học, những công trình nghiên cứu và ứng dụng tiếp tục được triển khai. Nhưng mặt khác, chúng ta đã cùng nhau tự đặt ra cho mình những bài toán, thách đố, cùng nhau giải quyết.

“Và điều đặc biệt quan trọng tôi muốn nhấn mạnh, chúng ta không phải tìm ra mới, nhưng chúng ta đã đồng lòng để sử dụng một phương thức tuy không mới nhưng với chúng ta là mới, đấy là cùng nhau làm việc trên tinh thần khoa học, cống hiến tất cả vì công việc chung”, Phó Thủ tướng khẳng định.

Chúng ta đã nói rất nhiều xu thế khoa học mở của thế giới, nhưng có lẽ thời gian vừa qua là một thời gian rất đáng nhớ với giới khoa học Việt Nam khi chúng ta thực sự triển khai mạnh mẽ tinh thần khoa học mở trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là những lĩnh vực mà trực tiếp liên quan tới việc chống dịch. “Và tôi nghĩ rằng đó cũng là lý do Bộ KH-CN hôm nay dành một phần để động viên các nhà khoa học và các cơ quan, không chỉ vì những đóng góp cụ thể mà đây là vì tinh thần và cách làm việc mới”, Phó Thủ tướng nói.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho biết, sáu tháng đầu năm nay rất khó khăn, nhưng Việt Nam là một trong số rất ít ỏi các nền kinh tế vẫn duy trì được tốc độ tăng trưởng dương. Trong đó, đương nhiên là có sự nỗ lực của toàn xã hội, nhưng nhìn sâu thì vai trò giới KH-CN càng ngày càng được khẳng định. Chúng ta phấn khởi nhưng không thể hài lòng vì điều đó.

Phó Thủ tướng nhấn mạnh, chúng ta, trong đó có các nhà khoa học, hãy coi những người dân không chỉ là những người thầy mà là nguồn động lực để tất cả các ngành, các cấp phải phấn đấu nỗ lực hơn nữa, mạnh mẽ hơn nữa, đổi mới hơn nữa.

Nhân ngày KH-CN Việt Nam, Phó Thủ tướng trân trọng cảm ơn tất cả các quốc gia bè bạn, các tổ chức quốc tế, các cơ quan nghiên cứu thực tế, các nhà khoa học, các giáo sư, những người thầy quốc tế đã luôn đồng hành và giúp đỡ cho nền khoa học Việt Nam.

“Với sự đoàn kết, cùng chung một mục tiêu cao cả là đem khoa học phục vụ nhân dân, phục vụ loài người thì nhất định KH-CN sẽ góp phần đưa đất nước chúng ta và cả thế giới vượt qua được những khó khăn, trong đó trực tiếp nhất bây giờ là đại dịch Covid-19”, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam tin tưởng.
 

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam và Bộ trưởng KH-CN Chu Ngọc Anh trao bằng khen cho đại diện các nghiên cứu tiêu biểu trong phòng, chống dịch Covid-19.

Nhân Ngày KH-CN Việt Nam 18-5, Bộ KH-CN đã tổ chức Lễ tôn vinh các tổ chức, cá nhân tiêu biểu trong triển khai các nhiệm vụ nghiên cứu phục vụ công tác phòng, chống dịch Covid-19. Ngay từ những ngày đầu tiên dịch bệnh bùng phát, thực hiện chỉ đạo của Lãnh đạo Chính phủ, Bộ KH-CN đã phối hợp xác định, đề xuất các nhiệm vụ, giải pháp phục vụ công tác phòng chống dịch; kịp thời triển khai theo quy trình đặc biệt các nhiệm vụ KH-CN cấp quốc gia nghiên cứu về đặc điểm dịch tễ học, chế tạo bộ kít phát hiện virus corona chủng mới (SARS-CoV2), kháng thể đơn dòng, phác đồ điều trị, robot và máy thở phục vụ tình huống ứng phó với các cấp độ dịch bùng phát. Đến nay, nhiều nghiên cứu đã có kết quả khả quan, kịp thời phục vụ thiết thực cho việc phòng, chống dịch.

Các nghiên cứu tiêu biểu được tôn vinh gồm:

Phát huy nền tảng của Hệ tri thức Việt số hóa trong phòng, chống dịch Covid-19: xây dựng bản đồ vùng dịch sử dụng Vmap, phát hiện những người có nguy cơ lây nhiễm tại các điểm du lịch; xây dựng phần mềm khai báo y tế. Tham gia Tổ thông tin đáp ứng nhanh phòng, chống dịch Covid-19 tập hợp, huy động các nhà khoa học, các chuyên gia nghiên cứu và kịp thời có các sản phẩm KH-CN phục vụ hiệu quả công tác truy vết, kiểm soát các ca bệnh, khoanh vùng, dập dịch, dự báo dịch tễ… đóng góp tích cực cho công tác phòng, chống dịch.

Nghiên cứu, sản xuất thành công bộ kít phát hiện SARS-CoV-2 (do Học viện Quân y chủ trì, phối hợp với Công ty cổ phần Công nghệ Việt Á thực hiện), đã được Bộ Y tế cấp phép sử dụng, Vương Quốc Anh cấp giấy chứng nhận được bán tự do tại thị trường châu Âu số 2020041602179596/1 ngày 20-4; Tổ chức Y tế thế giới cấp Giấy chứng nhận chất lượng sản phẩm vào ngày 24-4. Cho đến nay, hơn 230.000 test đã được cung cấp cho cả nước, góp phần đặc biệt quan trọng trong công tác phòng, chống Covid-19 ở nước ta. Bên cạnh đó, bộ kít đã được tặng cho một số nước như Lào, Indonesia, Hungary góp phần tăng tình hữu nghị với các nước.

Nghiên cứu, sản xuất và thử nghiệm thành công sản phẩm robot hỗ trợ y tế (do Học viện Kỹ thuật Quân sự thực hiện). VIBOT–1a được thử nghiệm tại Bệnh viện Đa khoa Bắc Thăng Long, Đông Anh, Hà Nội, giúp giảm tải công việc cho đội ngũ y bác sỹ, giảm tiếp xúc trực tiếp với người nhiễm bệnh, người nghi nhiễm bệnh, qua đó giảm lây nhiễm chéo.

Nghiên cứu, chế tạo và thử nghiệm thành công robot NaRoVid1 (do Viện Ứng dụng Công nghệ thuộc Bộ KH-CN thực hiện) có tính năng lau khử khuẩn sàn nhà nhằm hỗ trợ, thay thế nhân viên y tế trong các khu vực cách ly điều trị bệnh nhân nhiễm Covid-19 tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương cơ sở Kim Chung, Đông Anh, Hà Nội.