Chú trọng sản xuất, chế biến chè theo hướng an toàn thực phẩm

Toàn tỉnh hiện có 16.181ha trồng chè (trong đó có gần 4 nghìn ha chè trồng theo quy trình an toàn) với tổng năng suất chè đạt 109,4 tạ/ha, sản lượng 170,15 nghìn tấn; năng suất chè búp tươi bình quân trên diện tích cho sản phẩm đạt 103,68 tạ/ha. Bên cạnh đó, toàn tỉnh hiện có 59 cơ sở chế biến chè có công suất trên 1 tấn búp tươi/ngày; 1.280 cơ sở chế biến chè thủ công, nhỏ lẻ; 15 làng nghề và 8 hợp tác xã sản xuất, chế biến chè. Từng bước xây dựng thương hiệu chè Phú Thọ với các nhãn hiệu như: Chè Bảo Long, chè Hà Trang, chè Phú Hộ, chè Chùa Tà…

Chè là ngành sản xuất mũi nhọn của tỉnh. Vì vậy, thời gian qua ngành Nông nghiệp đã phối hợp với các ngành chức năng tăng cường công tác phổ biến, tuyên truyền các văn bản quy định về quản lý ATTP trong sản xuất, chế biến cho các cơ sở sản xuất, kinh doanh chè. Đồng thời khuyến khích ứng dụng quản lý quản lý dịch hại tổng hợp, chỉ sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật trong danh mục thuốc được phép sử dụng trên cây chè. Tổ chức các lớp đào tạo dạy nghề trồng, chế biến chè; tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật trồng, chăm sóc, thâm canh, phòng trừ sâu bệnh hại chè, kỹ thuật sản xuất chè an toàn và cung cấp danh mục thuốc được phép sử dụng trên chè cho cán bộ kỹ thuật, các hộ nông dân. Công tác thanh tra, kiểm tra về sản xuất, chế biến chè ATTP cũng được đẩy mạnh. Theo số liệu của Chi cục Quản lý chất lượng Nông lâm sản và Thủy sản, đến nay toàn tỉnh đã có trên 1.370 người là chủ công ty, doanh nghiệp, người trực tiếp chế biến chè được tham gia các lớp tập huấn và được cấp giấy xác nhận kiến thức ATTP. Trong năm 2017, Chi cục Quản lý chất lượng Nông lâm sản và Thủy sản đã khảo sát đánh giá và xếp loại 40 cơ sở chế biến chè có công suất lớn được cấp giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện đảm bảo ATTP trong sơ chế, chế biến chè. Trong đó có 12 cơ sở xếp loại A, 25 cơ sở xếp loại B và 3 cơ sở xếp loại C. Ngoài ra, trong điều kiện hội nhập sâu rộng, sản phẩm chè xuất khẩu ngày càng đòi hỏi yêu cầu gắt gao về vấn đề ATTP cũng như dư lượng thuốc bảo vệ thực vật cho nên việc triển khai mô hình trồng chè an toàn theo tiêu chuẩn VietGAP là đòi hỏi tất yếu. Các mô hình sản xuất chè an toàn thuộc Dự án “Nâng cao chất lượng, an toàn sản phẩm nông nghiệp” (QSEAP) đạt hiệu quả cao đang xuất hiện ngày càng nhiều tại khắp các vùng trọng điểm sản xuất chè của tỉnh như Đoan Hùng, Hạ Hòa, Thanh Ba, Thanh Sơn...

Tuy là sản phẩm mũi nhọn của nhiều địa phương nhưng hiện nay sản phẩm chè đang gặp những khó khăn do việc phát triển manh mún, chất lượng chè ở nhiều nơi còn thấp, chưa phát huy hết tiềm năng. Đặc biệt, khó khăn nhất vẫn là việc đảm bảo ATTP trong sản xuất, chế biến chè. Nguyên nhân là do quy mô sản xuất còn nhỏ lẻ; nhận thức về sản xuất nông nghiệp hàng hóa, liên kết sản xuất, an toàn thực phẩm còn hạn chế; tình trạng lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật vẫn còn, việc kiểm soát chất lượng nguyên liệu chè búp tươi còn nhiều bất cập. Cùng với đó, các doanh nghiệp chế biến chè còn thường xuyên gặp khó khăn về nguồn nguyên liệu đầu vào. Vì phần lớn các cơ sở chế biến hiện nay không có vùng nguyên liệu trồng theo quy hoạch chè an toàn hoặc có nhưng không đủ sản xuất nên thiếu nguyên liệu sản xuất dẫn tới tình trạng thu mua nguyên liệu ở ngoài vùng quy hoạch do đó nguyên liệu không đạt yêu cầu về chất lượng. Ngoài ra, một số cơ sở chế biến nhỏ, thiết bị lạc hậu tạo ra sản phẩm chè có chất lượng thấp chưa đáp ứng được yêu cầu về ATTP…

Trao đổi với ông Nguyễn Mạnh Hùng - Chi cục Trưởng Chi cục Quản lý chất lượng Nông lâm sản và Thủy sản được biết: “Trong sản xuất và chế biến chè tại các cơ sở sản xuất, kinh doanh, vấn đề ATTP luôn phải đặt lên hàng đầu. Do vậy, ngành Nông nghiệp tích cực phối hợp với các cấp, ngành và các địa phương đẩy mạnh công tác tuyên truyền từ đó giúp người sản xuất và người kinh doanh hiểu được ý nghĩa của việc sản xuất, chế biến chè đảm bảo ATTP. Chú trọng mở các lớp tập huấn, tuyên truyền để các hộ sản xuất, kinh doanh chè nắm rõ các yêu cầu để được cấp chứng nhận cơ sở đủ điều kiện đảm bảo vệ sinh ATTP như: Địa điểm, môi trường; kết cấu nhà xưởng; dụng cụ chứa vật phẩm lưu giữ; hệ thống cung cấp nước; hệ thống xử lý chất thải... Bên cạnh đó, ngành Nông nghiệp sẽ tăng cường công tác quản lý chất lượng vệ sinh ATTP, quản lý nhà nước về giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật trong sản xuất nguyên liệu chè búp tươi, hướng dẫn nông dân phun trừ hiệu quả, đảm bảo an toàn cho sản xuất. Giới thiệu và công bố các cơ sở sản xuất, kinh doanh giống chè, vật tư nông nghiệp đảm bảo yêu cầu, chất lượng cho người dân được biết; thông tin về thị trường, giá cả về giống, vật tư và sản phẩm chè chế biến…”.

Có thể nói việc sản xuất, chế biến chè theo hướng an toàn đã thay đổi rõ rệt nhận thức của mỗi hộ dân trong vùng chè, từ đó sản lượng và chất lượng chè được nâng lên đáng kể. Cùng với đó thu nhập của người dân cũng được cải thiện. Tuy nhiên, để hương vị đặc trưng của chè Phú Thọ thực sự khẳng định được chỗ đứng trên thị trường trong và ngoài nước thì bên cạnh các giải pháp của tỉnh các cấp, ngành và các địa phương cần quan tâm đầu tư hơn nữa vào các dự án khuyến nông về sản xuất, chế biến chè an toàn gắn với tiêu thụ sản phẩm. Rà soát, đánh giá năng lực thiết bị, công nghệ, khả năng cung cấp nguyên liệu, đề xuất biện pháp xử lý đối với cơ sở chế biến có dây chuyền thiết bị lạc hậu, không đảm bảo vệ sinh ATTP, không có vùng nguyên liệu; tăng cường kiểm tra việc áp dụng các tiêu chuẩn chất lượng về cơ sở chế biến đảm bảo điều kiện ATTP.