Ngày 12/5/2015, tại Hà Nội, lần đầu tiên Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) tổ chức buổi “Gặp mặt các nhà sáng chế không chuyên nghiệp tiêu biểu năm 2015”. Đây là sự kiện nằm trong chuỗi các hoạt động hướng đến kỷ niệm Ngày KH&CN Việt Nam 18/5 lần thứ 2.
Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ KH&CN chụp ảnh lưu niệm cùng các nhà sáng chế không chuyên
Tham dự chương trình Gặp mặt có Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng; Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam; Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Quân và nhiều đại diện đến từ các cơ quan, bộ ngành. Đặc biệt, tham dự buổi Gặp mặt có 63 nhà sáng chế không chuyên nghiệp, là các gương mặt tiêu biểu đại diện cho trí tuệ và sức sáng tạo của quần chúng nhân dân trên khắp cả nước. Lực lượng này đã đóng góp cho cộng đồng và xã hội nhiều sản phẩm có giá trị, từ các thiết bị, máy móc phục vụ sản xuất nông nghiệp (máy sạ hàng, máy gặt đập, máy tuốt lúa) đến những sản phẩm có kết cấu phức tạp, có thể ứng dụng trong những lĩnh vực đặc biệt (như máy nâng hạ, tàu ngầm, xe tăng). Nhiều sản phẩm trong số đó đã được cấp văn bằng bảo hộ sáng chế, giải pháp hữu ích, kiểu dáng công nghiệp.
Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng phát biểu tại buổi Gặp mặt
Buổi gặp mặt không chỉ nhằm tôn vinh trí tuệ, năng lực sáng tạo của quần chúng, khuyến khích, cổ vũ niềm đam mê lao động, sáng tạo trong các tầng lớp nhân dân mà còn thể hiện sự quan tâm sâu sắc của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước và Chính phủ đối với KH&CN nói chung cũng như hoạt động sáng tạo của quần chúng nhân dân nói riêng trong công cuộc xây dựng, phát triển đất nước.
Theo Bộ trưởng Nguyễn Quân, nhận thức rõ vai trò và tầm quan trọng của lực lượng này trong hoạt động nghiên cứu, ứng dụng và phát triển KH&CN, trong những năm qua, Bộ KH&CN đã tham mưu cho Chính phủ ban hành các cơ chế, chính sách tạo môi trường thuận lợi cho hoạt động sáng kiến, cải tiến kỹ thuật của các tầng lớp nhân dân. Điều lệ sáng kiến ban hành kèm Nghị định số 13/2012/NĐ-CP của Chính phủ và các Thông tư hướng dẫn của Bộ KH&CN đã có quy định cụ thể về điều kiện, thủ tục công nhận sáng kiến; quyền, nghĩa vụ của chủ đầu tư tạo ra sáng kiến; trả thù lao cho tác giả sáng kiến và người áp dụng sáng kiến. Các văn bản này cũng quy định rõ trách nhiệm của các Bộ, UBND các tỉnh, thành phố trong việc hỗ trợ chuyển giao sáng kiến của cá nhân, tổ chức không đủ năng lực áp dụng; hỗ trợ áp dụng sáng kiến lần đầu; công bố, phổ biến sáng kiến có khả năng áp dụng rộng và mang lại lợi ích lớn cho xã hội; tổ chức các hội thi sáng tạo, triển lãm, diễn đàn cho hoạt động sáng kiến; ưu tiên cấp kinh phí, tạo điều kiện thuận lợi cho việc nghiên cứu phát triển và hoàn thiện, áp dụng sáng kiến.
Bên cạnh đó, Bộ KH&CN đã phối hợp với các Bộ, ngành, cơ quan có liên quan triển khai nhiều hoạt động cụ thể, thiết thực hỗ trợ các nhà sáng chế không chuyên từ khâu hình thành ý tưởng, nghiên cứu chế tạo đến hỗ trợ thương mại hóa sản phẩm, thành lập doanh nghiệp KH&CN để phát triển hoạt động sản xuất, kinh doanh. Có thể kể tới một số hoạt động nổi bật như: Khuyến khích, hỗ trợ các nhà sáng chế không chuyên tham gia chợ công nghệ và thiết bị Techmart. Từ năm 2003 đến nay, Bộ KH&CN đã phối hợp với các Bộ, ngành và các tỉnh/thành phố trực thuộc Trung ương tổ chức được 4 kỳ Techmart quy mô quốc gia và quốc tế, hàng chục Techmart quy mô vùng, thu hút hơn 6.000 lượt đơn vị tham gia, giới thiệu và chào bán hơn 30.000 công nghệ, thiết bị; Hỗ trợ cá nhân có sáng chế, sáng kiến thành lập doanh nghiệp KH&CN. Những người dân có sáng chế, sáng kiến cũng được khuyến khích thành lập doanh nghiệp KH&CN để ứng dụng và thương mại hóa các kết quả KH&CN do họ tạo ra; Tổ chức cuộc thi Sáng chế và các hoạt động nâng cao nhận thức về sở hữu trí tuệ cho các tầng lớp nhân dân.
Với các nỗ lực của Bộ KH&CN và các Bộ, ngành, địa phương, phong trào phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật trong lao động, sáng tạo đã từng bước lan toả trong xã hội. Trên khắp các vùng miền đất nước, trong các tầng lớp nhân dân, ngày càng xuất hiện nhiều mô hình mới, cách làm mới, gương điển hình tiên tiến về ứng dụng tiến bộ KH&CN. Bộ KH&CN trân trọng và đánh giá cao các thành quả sáng tạo của các nhà sáng chế không chuyên, bằng nỗ lực lao động nghiêm túc, bền bỉ và niềm đam mê đối với khoa học, đã tạo ra các sáng kiến cải tiến kỹ thuật có giá trị được ứng dụng trong sản xuất và đời sống, tiết kiệm chi phí, thời gian, hạ giá thành sản phẩm, nâng cao năng suất, chất lượng và khả năng cạnh tranh của sản phẩm, dịch vụ, phục vụ thiết thực đời sống sinh hoạt của người dân, Bộ trưởng nói.
Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Quân phát biểu tại buổi Gặp mặt
Bộ KH&CN sẽ phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương tiếp tục hoàn thiện các cơ chế, chính sách hỗ trợ hoạt động sáng kiến từ nguồn ngân sách nhà nước; khen thưởng, tôn vinh người dân có sáng kiến, sáng tạo kỹ thuật có giá trị; hướng dẫn việc đăng ký và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ; hỗ trợ việc ứng dụng và thương mại hóa các sáng kiến, cải tiến kỹ thuật; đẩy mạnh tuyên truyền, quảng bá và nhân rộng các điển hình tiên tiến trong phong trào sáng kiến, cải tiến kỹ thuật ở các Bộ, ngành, địa phương, Bộ trưởng nhấn mạnh.
Phát biểu tại buổi gặp mặt, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng hoan nghênh Bộ KH&CN có sáng kiến tổ chức buổi gặp mặt rất có ý nghĩa này. Sắp tới ngày 18/5- Ngày KH&CN Việt Nam, thay mặt Chính phủ, Thủ tướng gửi lời thăm hỏi đến các nhà khoa học, các cán bộ làm công việc khoa học, các nhà khoa học đang ngày đêm nghiên cứu.
Theo Thủ tướng, dân tộc ta có truyền thống tốt đẹp cần cù siêng năng, chịu thương chịu khó lam lũ, tìm tòi nghiên cứu sáng tạo, sáng chế; trong lao động sản xuất cũng như trong đấu tranh giải phóng dân tộc luôn vượt qua khó khăn. Đây là một đức tính rất tốt đẹp. Trong quá trình xây dựng, phát triển đất nước, Đảng và Nhà nước ta đặc biệt coi trọng sự phát triển, nghiên cứu ứng dụng KH&CN, đặc biệt coi trọng phát huy tính năng động, sáng tạo, sáng kiến trong nhân dân để xây dựng, bảo vệ đất nước. Đây là nguồn sáng tạo và sức mạnh vô tận. Một mặt tập trung phát triển giáo dục đào tạo, nâng cao dân trí, đào tạo nguồn nhân lực. Đi liền với nó là đặc biệt quan tâm phát triển sáng tạo, nghiên cứu ứng dụng KH&CN.
Những năm qua, trong điều kiện đất nước gặp rất nhiều khó khăn, khủng hoảng tài chính, suy thoái kinh tế toàn cầu,... nhưng dưới sự nỗ lực, phấn đấu, trí tuệ, năng lực sáng tạo của nhân dân, đất nước đã vượt qua và đạt được những thành tựu đáng mừng. Chúng ta đã duy trì tăng trưởng 6% trong vòng 5 năm nay. Mỗi năm dân số tăng trung bình hơn 1 triệu dân nhưng vẫn đảm bảo được lượng thực. Hơn chục năm qua Việt Nam luôn đứng hàng đầu xuất khẩu gạo trên thế giới; hạt tiêu, cafe đứng thứ nhất, hạt điều đứng thứ 3, thủy sản xuất khẩu trong 10 nước nhất thế giới... Trong những thành tựu đạt được trên tất cả các lĩnh vực không thể tách rời trí tuệ, năng lực sáng tạo, nghiên cứu ứng dụng KH&CN của người dân Việt Nam.
Thủ tướng nhấn mạnh, Chính phủ phải ban hành cơ chế chính sách để tạo mọi điều kiện hơn nữa cho việc nghiên cứu sáng tạo KH&CN; mỗi sáng chế của người dân phải được trân trọng phát huy. Bộ KH&CN và các bộ ngành địa phương cần có các cơ chế chính sách khuyến khích việc nghiên cứu sáng tạo, sáng chế nhằm nâng cao năng suất lao động, để người dân có cuộc sống tốt hơn, cụ thể là tiếp cận vốn, quảng bá và thương mại hóa sản phẩm, hỗ trợ đăng ký bảo hộ sở hữu trí tuệ,...
