Nghiên cứu thành phần hóa học và đánh giá hoạt tính sinh học của cây Bướm bạc (Mussaenda pubescens Ait.f) thu hái tại tỉnh Phú Thọ.

 Mục tiêu nghiên cứu:

          - Đánh giá hoạt tính sinh học của chất phân lập được từ cây Bướm bạc thu hái tại tỉnh Phú Thọ. 

         4. Biên soạn cẩm nang công dụng chữa bệnh của cây Bướm bạc.

 1. Xác định đặc điểm sinh học và sự phân bố của cây Bướm bạc

Đề tài đã tiến hành khảo sát vùng nguyên liệu Bướm bạc tại 12 huyện thị của tỉnh Phú Thọ, đánh giá được mật độ của cây và tiến hành lập bản đồ phân bố của cây Bướm bạc trên các xã khảo sát. Làm 04 mẫu tiêu bản thực vật cây Bướm bạc thu hái tại xã Phương Thịnh, huyện Tam Nông, tỉnh Phú Thọ. Đề tài cũng xác định đúng tên khoa học là Mussaenda pubescens Dryand, họ Cà phê (Rubiaceae) và đã mô tả được đặc được điểm thực vật của cây Bướm bạc. Bên cạnh đó, đã thu hái đủ số 500 kg dược liệu tươi.

2.  Nghiên cứu xây dựng quy trình chiết xuất và phân lập các chất từ cây Bướm bạc

Đề tài đã chiết xuất, phân lập và xác định cấu trúc của 10 hợp chất từ cây Bướm bạc là: sanzhisid methyl ester (1), barlerin (2), mussaendosid (3), (6S, 9R)-roseosid (4), mussaendosid L (5), coniferin (6), mussaendosid U (7), mussaendosid G (8), mussaendosid O (9) và heinsiagenin A 3-O-α-L- rham-nopyranosyl(1→2)-O- β-D -glucopyranosyl(1→2)-O-β-D-glucopyranosid (10). Trong đó 04 hợp chất là heinsiagenin A 3-O-α-L- rhamnopyranosyl

3.  Nghiên cứu đánh giá hoạt tính sinh học của dịch chiết và các chất chiết xuất được từ cây Bướm bạc

Nghiên cứu tác dụng sinh học của cao chiết toàn phần toàn bộ cây Bướm bạc và một số chất phân lập được từ cây Bướm bạc sẽ là cơ sở khoa học cho việc

sử dụng cây dược liệu này theo kinh nghiệm dân gian của các nước trên thế giới và ở Việt Nam. Đề tài đã tiến hành nghiên cứu một số tác dụng dược lý như độc tính cấp, chống viêm, giảm đau, ức chế NO, kháng khuẩn và chống oxy hóa của cao chiết toàn phần và một số chất phân lập được.

-   Độc tính cấp: chưa xác định được giá trị LD50 của cao chiết toàn cây Bướm bạc do không có chuột chết ở các mẫu nghiên cứu. Như vậy, cây Bướm bạc có phạm vi an toàn rộng và liều sử dụng theo kinh nghiệm dân gian là an toàn.

-   Tác dụng chống viêm: mẫu nghiên cứu đều có tác dụng chống viêm ở ba mức liều là 500 mg/kg, 750 mg/kg, 1000 mg/kg.

-  Tác dụng giảm đau: tác dụng giảm đau phụ thuộc vào liều sử dụng, liều tăng tác dụng giảm đau cũng tăng. Với 3 mức liều 500 mg/kg, 750 mg/kg, 1000 mg/kg phần trăm ức chế đau lần lượt là 31.25%, 35.67% và 41.55%.

-  Khả năng ức chế NO: các hợp chất 8, hợp chất 9, hợp chất 10 đều có tác dụng ức chế NO với giá trị IC₅₀ lần lượt là 13.62 µg/ml, 9.57 µg/ml, 7.23 µg/ml.

-  Tác dụng chống oxy hóa: cao chiết Bướm bạc có tác dụng dọn gốc tự do DPPH với giá trị EC₅₀ là 76.12 µg/ml.

-   Tác dụng kháng khuẩn: mẫu cao chiết Bướm bạc có tác dụng ức chế staphylococcus aureus với vòng vô khuẩn là 14.38 mm ở nồng độ 256 µg/ml.

4. Biên soạn cẩm nang công dụng chữa bệnh của cây Bướm bạc

Sau khi nghiên cứu các tài liệu tham khảo trên thế giới và tại Việt Nam, tiến hành nghiên cứu thực nghiệm về thành phần hóa học và tác dụng sinh học của cây Bướm bạc thu hái tại Phú Thọ, đề tài đã xây dựng cuốn cẩm nang “Công dụng chữa bệnh của cây Bướm bạc” với các nội dung như sau: Đặc điểm thực vật và phân bố; Thành phần hóa học; Tác dụng sinh học; Công dụng của cây Bướm bạc; Các bài thuốc dân gian.