“Một dân tộc phổ cập được đổi mới sáng tạo thì đất nước đó sẽ chiến thắng trong kỷ nguyên mới”

Đó là nhấn mạnh của Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Nguyễn Mạnh Hùng tại buổi làm việc với Cục Đổi mới sáng tạo (ĐMST), Cục Khởi nghiệp và Doanh nghiệp công nghệ, Quỹ Đổi mới công nghệ (ĐMCN) quốc gia ngày 24/3/2025, tại Hà Nội.

Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng phát biểu chỉ đạo tại buổi làm việc.

Phát biểu tại buổi làm việc, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, Đảng và Nhà nước luôn xác định KH&CN là quốc sách hàng đầu, với mức chi cho KH&CN chiếm 2% tổng chi Ngân sách nhà nước hằng năm. Tuy nhiên, một thực tế là mặc dù có mức đầu tư đáng kể, nhưng KH&CN vẫn thiếu đầu ra cụ thể và chưa tạo ra tác động rõ rệt vào nền kinh tế. Bộ trưởng chia sẻ, ĐMST là ứng dụng công nghệ mới để tạo ra sản phẩm mới, quy trình, mô hình kinh doanh và quản trị mới…, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và cải thiện chất lượng cuộc sống người dân. ĐMST quyết định hiệu quả của KH&CN và góp phần thiết thực vào sự phát triển kinh tế - xã hội đất nước.

Thông tin về việc Quốc hội sẽ thông qua Luật KH,CN và ĐMST vào tháng 5 tới, Bộ trưởng cho biết, đây là lần đầu tiên ĐMST được đặt ngang hàng với KH&CN. Lần đầu tiên trong lịch sử, sáng tạo ra một ứng dụng, sản phẩm, dịch vụ, mô hình kinh doanh mới từ công nghệ nền tảng được coi trọng. ĐMST tạo ra giá trị gia tăng lớn. Nhà nước đóng vai trò hỗ trợ kết nối quan hệ doanh nghiệp - viện trường - nhà nước. 

Tại buổi làm việc, đại diện lãnh đạo Cục ĐMST, Cục Khởi nghiệp và Doanh nghiệp công nghệ, Quỹ ĐMCN quốc gia đã thông tin về tình hình hoạt động, làm rõ một số nội hàm liên quan đến chức năng, nhiệm vụ thực hiện vai trò quản lý nhà nước và những đóng góp của đơn vị đối với phát triển kinh tế - xã hội. Các đại biểu đã cùng thảo luận để tháo gỡ những khó khăn vướng mắc và đề xuất định hướng phát triển của đơn vị trong thời gian tới

Từ trái qua phải: Ông Nguyễn Mai Dương, Cục trưởng Cục ĐMST; ông Phạm Hồng Quất, Cục trưởng Cục Khởi nghiệp và Doanh nghiệp công nghệ; ông Nguyễn Thế Ích, Phó Giám đốc phụ trách Quỹ ĐMCN quốc gia báo cáo tại buổi làm việc.

Chia sẻ về vấn đề ĐMCN, Bộ trưởng nhấn mạnh tầm quan trọng của ĐMCN trong việc tác động nhanh chóng đến tăng năng suất lao động và tăng trưởng GDP. Vì vậy, cần thành lập các Trung tâm ĐMCN trong từng ngành và từng tỉnh để hỗ trợ. Để thúc đẩy ĐMCN cần áp dụng chính sách thuế ưu đãi (miễn giảm thuế nhập khẩu, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp... và đặc biệt là hỗ trợ tài chính cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong đổi mới thiết bị, quy trình công nghệ. Bên cạnh đó, mỗi ngành, đơn vị, địa phương nên có một đơn vị về tư vấn ĐMCN. Quỹ ĐMCN quốc gia sẽ tài trợ cho các hoạt động tư vấn dựa trên học hỏi kinh nghiệm quốc tế từ những quốc gia có GDP cao. Đồng thời, cho phép doanh nghiệp dùng Quỹ phát triển KH&CN của doanh nghiệp đầu tư cho khởi nghiệp sáng tạo. Các địa phương cũng nên thành lập Quỹ đầu tư mạo hiểm để hỗ trợ các dự án ĐMST. Đối với Quỹ ĐMCN quốc gia, Bộ trưởng đề nghị lựa chọn các dự án tài trợ theo ưu tiên quốc gia như công nghệ chiến lược, sản phẩm chiến lược và ngành công nghiệp chiến lược. Đồng thời, các địa phương sẽ xây dựng danh mục ưu tiên riêng.

Toàn cảnh buổi làm việc.

Bộ trưởng nhấn mạnh vai trò của tiêu chuẩn đối với sự phát triển KH,CN,ĐMST và chuyển đổi số. Theo Bộ trưởng, tiêu chuẩn là yếu tố quan trọng để tạo ra không gian phát triển KH,CN,ĐMST và chuyển đổi số.

Về hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST, Bộ trưởng cho rằng, cần tạo môi trường, sự liên kết và đồng phát triển, với các mục tiêu rõ ràng và sự phát triển bền vững. Một yêu cầu quan trọng đối với khởi nghiệp sáng tạo là có sự đột phá, giải quyết vấn đề xã hội và thay đổi thị trường. Đồng thời, cần đánh giá và đo lường hiệu quả hoạt động ĐMST, tìm ra mô hình tác động của ĐMST đối với nền kinh tế, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và cuộc sống người dân. 

Kết luận buổi làm việc, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng đề nghị, Cục ĐMST, Cục Khởi nghiệp và Doanh nghiệp công nghệ, Quỹ ĐMCN quốc gia sớm xây dựng chương trình hành động giai đoạn từ 2025 đến 2030 và định hướng phát triển với tầm nhìn dài hạn trong thời gian tới. Các đơn vị cần xác định thứ tự ưu tiên trong triển khai hoạt động liên quan đến ĐMST, bao gồm: Xây dựng bộ tiêu chí đánh giá hiệu quả hoạt động ĐMST và phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST theo tiêu chuẩn quốc tế; Xác định vai trò của Quỹ ĐMCN quốc gia trong việc hỗ trợ hoạt động ĐMCN như đào tạo, tư vấn; cho phép các doanh nghiệp lớn sử dụng Quỹ phát triển KH&CN và ĐMST để đầu tư vào khởi nghiệp sáng tạo. 

Nguồn: Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển truyền thông KH&CN