Lan tỏa tinh thần đổi mới sáng tạo, tạo đột phá phát triển khoa học và công nghệ

Trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư diễn ra mạnh mẽ, khoa học - công nghệ (KH&CN) và đổi mới sáng tạo đang trở thành động lực then chốt cho tăng trưởng nhanh, bền vững. Nhận thức rõ thời cơ và thách thức đặt ra, tỉnh đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách khuyến khích nghiên cứu, chuyển giao, đổi mới và hoàn thiện công nghệ trong doanh nghiệp; thúc đẩy ứng dụng tiến bộ kỹ thuật trong sản xuất. Việc gắn sản xuất với các đột phá về KH&CN không chỉ nâng cao năng suất, năng lực cạnh tranh mà còn khơi dậy tinh thần đổi mới, sáng tạo trong toàn xã hội, tạo động lực mới cho phát triển.  

Công ty cổ phần Công nghiệp Á Mỹ, KCN Thái Hòa - Liễn Sơn - Liên Hòa đẩy mạnh ứng dụng KH&CN trong quản trị, sản xuất, nâng cao hiệu quả kinh doanh và năng lực cạnh tranh

Hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới công nghệ, nâng cao năng lực cạnh tranh

Xác định KH&CN và đổi mới sáng tạo là “chìa khóa” thúc đẩy tăng trưởng, những năm qua, tỉnh đã triển khai đồng bộ chính sách, giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp, đổi mới công nghệ gắn với tiềm năng, thế mạnh của địa phương. Cùng với đó, tỉnh chú trọng xây dựng và thực hiện các chính sách đào tạo, bồi dưỡng, trọng dụng và đãi ngộ đội ngũ cán bộ KH&CN, đặc biệt là các chuyên gia có nhiều đóng góp thực tiễn, tạo môi trường thuận lợi để tri thức được lan tỏa vào sản xuất - kinh doanh.

Song song với việc hoàn thiện thể chế, công tác thông tin và truyền thông về KH&CN cũng được đẩy mạnh. Các thành tựu KH&CN, tiến bộ kỹ thuật, mô hình ứng dụng công nghệ mới, kết quả nghiên cứu khoa học và chuyển đổi số được phổ biến rộng rãi tới cộng đồng doanh nghiệp, góp phần nâng cao nhận thức, trách nhiệm và tinh thần đổi mới sáng tạo trong toàn xã hội.

Tỉnh cũng chỉ đạo các sở, ngành liên quan hỗ trợ doanh nghiệp tăng cường năng lực nghiên cứu, đẩy mạnh chuyển giao và đầu tư đổi mới công nghệ; đồng thời thúc đẩy thực hiện các chương trình phổ biến, ứng dụng kỹ thuật tiên tiến trong sản xuất. Hoạt động hợp tác và chia sẻ công nghệ giữa các doanh nghiệp nhỏ và vừa với doanh nghiệp lớn, doanh nghiệp FDI được khuyến khích nhằm lan tỏa công nghệ và quản trị, giúp doanh nghiệp có thêm nguồn lực, kinh nghiệm và kỹ thuật hiện đại.

Giai đoạn 2021 - 2025, tỉnh đã hỗ trợ kinh phí cho 44 doanh nghiệp sản xuất công nghiệp nhỏ và vừa đầu tư đổi mới, hiện đại hóa công nghệ trong các lĩnh vực ưu tiên với tổng kinh phí trên 19,2 tỷ đồng. Bình quân mỗi doanh nghiệp được hỗ trợ 436 triệu đồng, chiếm 7,6% tổng vốn đầu tư (tổng vốn đầu tư 44 doanh nghiệp là gần 253 tỷ đồng). Các dự án được hỗ trợ đều triển khai công nghệ mới, tiên tiến, hiện đại, tự động hóa cao, giúp doanh nghiệp nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, tiết kiệm chi phí sản xuất và giảm thiểu ô nhiễm môi trường.

Cùng với đó, tỉnh đã hỗ trợ thành lập mới 18 doanh nghiệp KH&CN, khuyến khích tinh thần khởi nghiệp sáng tạo trong cộng đồng doanh nghiệp địa phương. Trong hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, tỉnh đã hỗ trợ 280 triệu đồng cho 7 doanh nghiệp tham gia các sự kiện KH&CN, đồng thời hỗ trợ 8 doanh nghiệp dự thi Giải thưởng Chất lượng Quốc gia.

Để giúp doanh nghiệp tiếp cận và áp dụng các chuẩn mực quản lý tiên tiến, tỉnh đã hướng dẫn, đào tạo và tư vấn cho gần 60 doanh nghiệp, hợp tác xã (HTX) áp dụng các tiêu chuẩn ISO 9001:2015, ISO 14001:2015, VietGAP, 5S…; hỗ trợ 19 doanh nghiệp, HTX trong in ấn bao bì, công bố tiêu chuẩn và bảo hộ nhãn hiệu cho sản phẩm đặc trưng, sản phẩm OCOP. Tỉnh cũng đã hỗ trợ 78 doanh nghiệp kết nối với  cổng thông tin truy xuất nguồn gốc, kích hoạt gần 8 triệu tem điện tử; hướng dẫn doanh nghiệp xây dựng và công bố hơn 1.300 tiêu chuẩn cơ sở, chủ yếu cho nhóm sản phẩm thực phẩm và nông sản; hỗ trợ 163 doanh nghiệp, HTX chứng nhận theo GlobalGAP, VietGAP, hữu cơ; tư vấn tiêu chuẩn và truy xuất nguồn gốc cho 593 sản phẩm OCOP đạt hạng 3 sao trở lên.

Về nguồn lực tài chính, 5 năm qua, tỉnh Hòa Bình (cũ) đã hỗ trợ 665 triệu đồng cho các nhiệm vụ mã số mã vạch, xây dựng và công bố hợp chuẩn, hợp quy; tỉnh Phú Thọ (cũ) hỗ trợ gần 8,9 tỷ đồng thông qua 7 dự án KH&CN. Tỉnh đã phối hợp tư vấn, hướng dẫn, tra cứu sở hữu trí tuệ cho hàng trăm lượt doanh nghiệp nhỏ và vừa mỗi năm, giúp doanh nghiệp đăng ký bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ đúng quy định, bảo vệ thương hiệu và nâng cao giá trị sản phẩm.

Giai đoạn 2021 - 2025, tỉnh Phú Thọ (cũ) đã phê duyệt và triển khai 26 nhiệm vụ KH&CN với tổng kinh phí gần 21,9 tỷ đồng, tập trung hỗ trợ xây dựng thương hiệu và phát triển các sản phẩm đặc trưng như: Hành xanh Lâm Thao, nếp quạ đen Thanh Sơn, lợn bản địa Yên Lập, gà nhiều cựa Tân Sơn, mật ong rừng Tu Vũ, nếp khoái đen Đoan Hùng… Trong khi đó, tỉnh Vĩnh Phúc (cũ) hỗ trợ đăng ký bảo hộ tài sản trí tuệ cho 7 nhãn hiệu của doanh nghiệp và HTX; tỉnh Hòa Bình (cũ) hỗ trợ 355 triệu đồng cho hoạt động phát triển KH&CN tại doanh nghiệp.

Công ty cổ phần Chăn nuôi và Chế biến sữa Vĩnh Thịnh ứng dụng công nghệ hiện đại trong chế biến sữa

Tạo đột phá trong giai đoạn mới

Những kết quả đạt được cho thấy, các chính sách hỗ trợ đổi mới sáng tạo, phát triển KH&CN của tỉnh đã tác động rõ nét đến năng lực cạnh tranh và hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Nhiều doanh nghiệp đã chủ động đầu tư công nghệ mới, áp dụng tiêu chuẩn quốc tế, xây dựng thương hiệu, nâng cao chất lượng và giá trị sản phẩm. Không chỉ dừng ở việc hỗ trợ tài chính hay kỹ thuật, các chương trình hỗ trợ của tỉnh còn thúc đẩy tư duy sáng tạo, tinh thần tự chủ và ý thức hội nhập trong đội ngũ doanh nhân, góp phần hình thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo năng động, bền vững.

Việc đẩy mạnh hỗ trợ nghiên cứu, chuyển giao công nghệ, đào tạo nhân lực KH&CN, phát triển sở hữu trí tuệ và truy xuất nguồn gốc đã và đang giúp doanh nghiệp địa phương từng bước tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu, mở rộng thị trường, xây dựng thương hiệu uy tín.

Câu chuyện khởi nghiệp của Công ty cổ phần Chăn nuôi và Chế biến sữa Vĩnh Thịnh là minh chứng điển hình cho tinh thần đổi mới. Trăn trở trước thực tế phần lớn sữa tươi từ đàn bò sữa Vĩnh Thịnh ở xã Vĩnh Phú chỉ được bán thô, giá cả bấp bênh, thương hiệu địa phương chưa được biết đến do thiếu cơ sở chế biến, năm 2021, anh Nguyễn Tiến Lộc đã thành lập công ty với công suất thiết kế 1.500 - 2.000 tấn sản phẩm/năm.

Hệ thống hạ tầng, dây chuyền, thiết bị của công ty được đầu tư đồng bộ, hiện đại, quy trình sản xuất đạt tiêu chuẩn ISO 22000:2018, bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm. Nhờ đó, các sản phẩm sữa của công ty nhanh chóng được thị trường đón nhận, đạt chứng nhận OCOP 3 sao và mở rộng tiêu thụ ra nhiều tỉnh, thành lân cận. Không chỉ góp phần tiêu thụ ổn định sản phẩm cho người chăn nuôi, công ty còn tạo việc làm cho gần 20 lao động với thu nhập từ 7 - 12 triệu đồng/người/tháng, đóng góp tích cực cho phát triển kinh tế nông thôn và khẳng định vị thế thương hiệu sữa sạch của địa phương.

Anh Nguyễn Tiến Lộc, Giám đốc Công ty cổ phần Chăn nuôi và Chế biến sữa Vĩnh Thịnh cho biết: Thời gian đầu khởi nghiệp, doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn về vốn, công nghệ và nguồn nhân lực. Song, với sự hỗ trợ của các cấp, các ngành và các nhà khoa học cùng nỗ lực tự nghiên cứu, ứng dụng công nghệ, công ty từng bước vượt qua trở ngại, ổn định sản xuất và phát triển. Công ty hiện đang tiếp tục đầu tư hơn 2 tỷ đồng nâng cấp hệ thống máy thanh trùng, máy đồng hóa sữa công suất 1.000 lít/giờ, giúp tăng hiệu suất, giữ nguyên hương vị và dưỡng chất tự nhiên của sữa tươi.

Dù có nhiều chuyển biến tích cực, song quá trình đổi mới công nghệ trong các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh vẫn còn chậm, chất lượng sản phẩm chưa cao, sức cạnh tranh trên thị trường còn hạn chế. Nhiều doanh nghiệp chưa xây dựng được chiến lược phát triển dài hạn, thiếu sự liên kết để hình thành chuỗi giá trị hàng hóa phục vụ tiêu dùng trong nước và hướng tới xuất khẩu, dẫn đến hoạt động sản xuất kinh doanh còn thiếu tính bền vững.

Bên cạnh đó, khả năng thâm nhập thị trường nước ngoài của doanh nghiệp trong tỉnh còn yếu; mức độ sẵn sàng thích ứng với những thay đổi của công nghệ chưa cao, trong khi việc tiếp cận các chương trình hỗ trợ, nguồn vốn Trung ương còn khó khăn. Một số doanh nghiệp chưa chủ động tìm hiểu, khai thác các cơ chế, chính sách khuyến khích đổi mới công nghệ; khả năng tiếp cận, ứng dụng thông tin, dữ liệu pháp luật và các chính sách hỗ trợ trên nền tảng số còn yếu, dẫn đến hiệu quả triển khai chưa cao.

Công ty TNHH JahWa Vina, KCN Khai Quang hiện đại hóa dây chuyền sản xuất nhằm nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm

Để tạo đột phá mới, lan tỏa tinh thần đổi mới sáng tạo, tỉnh tiếp tục triển khai hiệu quả các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư đổi mới, hiện đại hóa công nghệ, đặc biệt trong các lĩnh vực ưu tiên, góp phần tạo môi trường thuận lợi cho doanh nghiệp nâng cao năng suất, chất lượng, giảm chi phí, tăng lợi nhuận, ổn định việc làm và thu nhập cho người lao động, đồng thời giảm ô nhiễm môi trường, tăng thu ngân sách địa phương.

Cùng với đó, tỉnh chủ động hỗ trợ doanh nghiệp tiếp nhận, chuyển giao, đổi mới công nghệ, áp dụng hệ thống quản lý chất lượng tiên tiến, bảo hộ sở hữu trí tuệ, chuyển đổi số để nâng cao năng lực cạnh tranh, cải thiện mẫu mã, chất lượng sản phẩm. Ngoài ra, công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật và cơ chế chính sách về KH&CN được tăng cường, tập trung vào doanh nghiệp sản xuất, chế biến. Triển khai các chương trình đào tạo, tập huấn chuyên sâu giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về chuyển giao công nghệ, đổi mới sáng tạo, công nghệ cao và tiêu chuẩn quốc tế.

Đặc biệt, tỉnh thường xuyên cập nhật các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật mới, đồng thời cảnh báo hàng rào kỹ thuật thương mại của các nước thành viên WTO để kịp thời cung cấp thông tin cho doanh nghiệp, hỗ trợ đưa sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ của tỉnh vươn ra thị trường quốc tế, vượt qua rào cản kỹ thuật trong hội nhập toàn cầu

                                                                                                                                         Theo phutho.gov.vn