Hội nghị tổng kết các chương trình khoa học và công nghệ trọng điểm cấp Nhà nước giai đoạn 2011-2015

Toàn cảnh Hội nghị

Ngày 10/9/2016, tại Hà Nội, Bộ Khoa học và Công nghệ đã tổ chức Hội nghị tổng kết các chương trình khoa học và công nghệ trọng điểm cấp Nhà nước giai đoạn 2011-2015. Tham dự hội nghị có Bộ trưởng Chu Ngọc Anh, Thứ trưởng Trần Việt Thanh, Thứ trưởng Trần Quốc Khánh cùng đại diện Ủy ban KHCN&MT của Quốc hội, các bộ, ban ngành và Ban chủ nhiệm các chương trình.

Tại Hội nghị, TS. Nguyễn Thiện Thành - Giám đốc Văn phòng các chương trình trọng điểm cấp Nhà nước cho biết, trong giai đoạn 2011-2015, hệ thống các chương trình trọng điểm cấp Nhà nước có 15 chương trình bao gồm 10 chương trình thuộc lĩnh vực khoa học công nghệ (chương trình KC), 5 chương trình thuộc lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn (chương trình KX). Trong đó, 10 chương trình KC đã phê duyệt và đưa vào triển khai 329 nhiệm vụ (257 đề tài và 72 dự án); 5 chương trình KX đã phê duyệt và đưa vào triển khai 101 nhiệm vụ.

Kinh phí đầu tư cho toàn bộ 15 chương trình trọng điểm vào khoảng 1.833 tỷ đồng. Các chương trình cũng đã huy động một lực lượng khoa học rất lớn trong cả nước với sự tham gia của trên 5.300 cán bộ khoa học, thuộc trên 1.200 cơ quan nghiên cứu và doanh nghiệp.

Kết quả, sau 5 năm hoạt động, các chương trình đã tạo ra cho sản xuất 23 loại giống cây mới và 25 chủng vi sinh, vật nuôi có ưu thế vượt trội so với các chủng giống cũ. Các chương trình cũng đã tạo ra được 208 công nghệ mới trong đó có 55 công nghệ đã được hoàn thiện và chuyển giao cho sản xuất; 630 quy trình sản xuất mới với 157 quy trình đã hoàn thiện; 161 mẫu máy móc thiết bị mới được tạo ra với 65 mẫu máy đã được hoàn thiện và được ứng dụng trong sản xuất. Bên cạnh đó, các đề tài, dự án đã tạo ra 321 loại vật liệu mới và tiến hành thương mại hóa được 73 loại sản phẩm… Tổng giá trị các hợp đồng chuyển giao công nghệ và thương mại hóa đạt hàng trăm tỷ đồng.

Thành công của các chương trình có thể đánh giá chung về mức độ làm chủ công nghệ tiên tiến của khu vực và thế giới; mức độ ứng dụng các kết quả vào phục vụ sản xuất và đời sống; đóng góp trong nâng cao tiềm lực KH&CN; hiệu quả kinh tế - xã hội của các nghiên cứu. Có thể kể đến thành công của kỹ thuật phẫu thuật nội soi trong điều trị một số bệnh lý tuyến giáp, với nhiều ưu điểm so với kỹ thuật đang thực hiện tại các quốc gia tiên tiến, hay quy trình ghép khối thận - tụy từ người chết não - là kỹ thuật tiên tiến trên thế giới đã được các bác sĩ Việt Nam làm chủ. Việc thực hiện thành công ca ghép thận tụy lấy từ người chết não đầu tiên đánh dấu một bước phát triển của y học Việt Nam trong lĩnh vực ghép đa tạng, đặc biệt là việc lấy tạng từ người chết não. Thành công này không chỉ khẳng định mạnh mẽ sự tiến bộ của ngành y tế Việt Nam mà còn góp phần hiện thực hóa Luật Hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người.

Trong lĩnh vực y, dược đã có khoảng gần 100 quy trình công nghệ được chuyển giao áp dụng ngay trong các bệnh viện. Một số vắc - xin và thuốc chữa bệnh sau nhiều năm nghiên cứu nay đã được nâng cấp ở quy mô thương mại hóa hoặc quy mô sản xuất công nghiệp.

Theo TS. Nguyễn Thiện Thành, qua đánh giá, chương trình có trên 50% các công nghệ và thiết bị tạo ra có tính năng kỹ thuật và chất lượng tương đương với khu vực. Tác động về mặt kinh tế - xã hội của các kết quả được tạo ra từ các đề tài, dự án trong chương trình có thể đã vượt rất nhiều so với nguồn kinh phí đã đầu tư, đặc biệt đóng góp đáng kể trong việc nâng cao sức cạnh tranh của hàng hóa, tăng năng suất lao động, tạo thêm việc làm mới, giải quyết các vấn đề khó khăn do sản xuất đặt ra. Chẳng hạn, từ chương trình KC.06/11-15, đã nghiên cứu, chọn tạo được 8 giống lúa có năng suất cao, thơm, chất lượng tốt kháng được một số sâu bệnh hại chính. Các giống lúa này đã được trồng trên 100.000 ha sau khi kết thúc nghiên cứu, với năng suất tăng so với đối chứng 0,5 tấn/ha, giúp người dân thu thêm được 50.000 tấn thóc tương đương với 325 tỷ đồng (giá thóc trung bình cả nước là 6.500 đồng/kg). Hay, từ chương trình KC.10/11-15, đã sản xuất được vắc-xin Rota sống giảm độc lực. Vắc-xin được sản xuất theo quy trình nghiên cứu có trình độ khoa học công nghệ tương đương quốc tế, nhưng giá thành giảm khoảng 1/3 ngoại nhập (vắc-xin nhập có giá 750.000 đồng/liều, vắc-xin Việt Nam chỉ có giá 250.000 đồng/liều). Theo tính toán sơ bộ, nếu chỉ tính cho số vắc-xin thực tế đã sử dụng cho hơn 100.000 trẻ ở 60 tỉnh thành đã giúp giảm chi phí trực tiếp cho việc phải mua vắc-xin ngoại khoảng 50 tỷ đồng, tiết kiệm khoảng 16 tỷ đồng do giảm đến 800.000 lượt thăm khám của trẻ, tiết kiệm khoảng 30 tỷ đồng do giảm 122.000-140.000 lần trẻ phải nhập viện do virut Rota. Đặc biệt, giảm 5.300-6.800 ca tử vong hàng năm ở trẻ dưới 5 tuổi…

Nhiều con số minh chứng cho việc nâng cao tiềm lực KH&CN nhờ các chương trình KH&CN trọng điểm cấp nhà nước giai đoạn 2011-2015. Có tới 400 tiến sĩ và 900 thạc sĩ tốt nghiệp thông qua việc thực hiện các đề tài, dự án. Có tới 160 bài báo khoa học được đăng trên các tạp chí quốc tế và trên 200 bài báo khoa học trình bày trong các hội nghị quốc tế. Tuy nhiên, số sáng chế, giải pháp hữu ích được công nhận từ kết quả của các nhiệm vụ KH&CN còn hạn chế.

Tại Hội nghị Thứ trưởng Phạm Công Tạc khẳng định, dù nguồn lực đất nước còn hạn chế, Nhà nước đã dành lượng kinh phí khá lớn cho các chương trình trọng điểm cấp Nhà nước và thu được những thành tựu đáng kể, không chỉ ở số công trình công bố quốc tế mà còn ở những đóng góp cho kinh tế đất nước.

Đánh giá cao kết quả mà các chương trình, các nhà khoa học đạt được trong thời gian qua, Bộ trưởng Chu Ngọc Anh cho rằng, đây thực sự là những con số biết nói minh chứng cho những đóng góp của KH&CN đối với sự phát triển kinh tế - xã hội. Nhà nước, Chính phủ cũng đã ghi nhận những đóng góp này thông qua Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về KH&CN với những công trình, cụm công trình tiêu biểu. Bộ KH&CN luôn đồng hành cùng các nhà khoa học để KH&CN tiếp tục đóng góp vào công cuộc phát triển chung của đất nước.

BÀI VIẾT KHÁC

Chuyển động mới từ trí tuệ nhân tạo

Sự vận hành của chính quyền địa phương 2 cấp đặt lên vai bộ máy cơ sở một khối lượng công việc chưa từng có. Mỗi ngày, hàng nghìn hồ sơ đổ về Trung tâm Phục vụ hành chính công; ở xã, phường, cán bộ phải vừa giải thích thủ tục, vừa kiểm tra giấy tờ, vừa rà soát quy định - tất cả trong một guồng quay gần như không có khoảng nghỉ.

Ngày 21/11/2025

Trao giấy chứng nhận Doanh nghiệp công nghệ cao cho Công ty TNHH Công nghệ Namuga Phú Thọ

Chứng nhận Doanh nghiệp công nghệ cao vừa được trao cho Công ty TNHH Công nghệ Namuga Phú Thọ, ghi nhận nỗ lực không ngừng trong nghiên cứu, ứng dụng và làm chủ công nghệ cao trong lĩnh vực thiết bị quang học và linh kiện điện tử.

Ngày 20/11/2025

Chỉ thị tăng cường trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, đơn vị, địa phương trong thực hiện nhiệm vụ cải cách hành chính trên địa bàn tỉnh Phú Thọ

Nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của bộ máy chính quyền các cấp, tạo chuyển biến rõ nét, toàn diện và đồng bộ trong công tác cải cách hành chính, ngày 11/11/2025, Chủ tịch UBND tỉnh Trần Duy Đông đã ký, ban hành Chỉ thị số 19/CT-UBND về tăng cường trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, đơn vị, địa phương trong thực hiện nhiệm vụ cải cách hành chính trên địa bàn tỉnh. Dưới đây là toàn văn Chỉ thị:

Ngày 20/11/2025

Xác định phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, cải cách hành chính là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, cấp bách

Đó là một trong những chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh tại Công văn số 9712/UBND-KGVX ngày 14/11/2025 về việc triển khai thực hiện Chỉ thị số 33/CT-TTg ngày 06/11/2025 của Thủ tướng Chính phủ về đầy mạnh việc thực hiện đúng tiến độ, hiệu quả các nhiệm vụ được giao tại Nghị quyết số 71/NQ-CP ngày 01/04/2025 của Chính phủ và các Thông báo kết luận của Ban Chỉ đạo Trung ương.

Ngày 20/11/2025

Xây dựng hạ tầng AI quốc gia: Nền tảng cho chủ quyền số và phát triển bền vững

Trong bối cảnh trí tuệ nhân tạo đang trở thành động lực tăng trưởng của mọi nền kinh tế, yêu cầu cấp thiết đặt ra cho Việt Nam là xây dựng hệ thống hạ tầng AI đủ mạnh, đủ an toàn và đủ chủ động. Các doanh nghiệp công nghệ trong nước cùng chuyên gia quốc tế nhận định, muốn phát triển AI bền vững, Việt Nam phải đồng thời làm chủ hạ tầng tính toán, dữ liệu và công nghệ mở, qua đó bảo đảm chủ quyền số và tạo nền tảng cho một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo tự chủ.

Ngày 19/11/2025

Thống nhất nhiệm vụ trọng tâm, đột phá về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số giai đoạn 2026 - 2030

Ngày 18/11/2025, Sở Khoa học và Công nghệ tổ chức cuộc họp với Văn phòng UBND tỉnh; các sở: Y tế, Văn hoá, Thể thao và Du lịch, Nông nghiệp và Môi trường, Giáo dục và Đào tạo, Xây dựng, Tài chính để thống nhất nội dung nhiệm vụ, dự án trọng tâm, đột phá về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số năm 2026 và giai đoạn 2026 - 2030.

Ngày 18/11/2025

Thông báo