Hội nghị tổng kết các chương trình khoa học và công nghệ trọng điểm cấp Nhà nước giai đoạn 2011-2015

Toàn cảnh Hội nghị

Ngày 10/9/2016, tại Hà Nội, Bộ Khoa học và Công nghệ đã tổ chức Hội nghị tổng kết các chương trình khoa học và công nghệ trọng điểm cấp Nhà nước giai đoạn 2011-2015. Tham dự hội nghị có Bộ trưởng Chu Ngọc Anh, Thứ trưởng Trần Việt Thanh, Thứ trưởng Trần Quốc Khánh cùng đại diện Ủy ban KHCN&MT của Quốc hội, các bộ, ban ngành và Ban chủ nhiệm các chương trình.

Tại Hội nghị, TS. Nguyễn Thiện Thành - Giám đốc Văn phòng các chương trình trọng điểm cấp Nhà nước cho biết, trong giai đoạn 2011-2015, hệ thống các chương trình trọng điểm cấp Nhà nước có 15 chương trình bao gồm 10 chương trình thuộc lĩnh vực khoa học công nghệ (chương trình KC), 5 chương trình thuộc lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn (chương trình KX). Trong đó, 10 chương trình KC đã phê duyệt và đưa vào triển khai 329 nhiệm vụ (257 đề tài và 72 dự án); 5 chương trình KX đã phê duyệt và đưa vào triển khai 101 nhiệm vụ.

Kinh phí đầu tư cho toàn bộ 15 chương trình trọng điểm vào khoảng 1.833 tỷ đồng. Các chương trình cũng đã huy động một lực lượng khoa học rất lớn trong cả nước với sự tham gia của trên 5.300 cán bộ khoa học, thuộc trên 1.200 cơ quan nghiên cứu và doanh nghiệp.

Kết quả, sau 5 năm hoạt động, các chương trình đã tạo ra cho sản xuất 23 loại giống cây mới và 25 chủng vi sinh, vật nuôi có ưu thế vượt trội so với các chủng giống cũ. Các chương trình cũng đã tạo ra được 208 công nghệ mới trong đó có 55 công nghệ đã được hoàn thiện và chuyển giao cho sản xuất; 630 quy trình sản xuất mới với 157 quy trình đã hoàn thiện; 161 mẫu máy móc thiết bị mới được tạo ra với 65 mẫu máy đã được hoàn thiện và được ứng dụng trong sản xuất. Bên cạnh đó, các đề tài, dự án đã tạo ra 321 loại vật liệu mới và tiến hành thương mại hóa được 73 loại sản phẩm… Tổng giá trị các hợp đồng chuyển giao công nghệ và thương mại hóa đạt hàng trăm tỷ đồng.

Thành công của các chương trình có thể đánh giá chung về mức độ làm chủ công nghệ tiên tiến của khu vực và thế giới; mức độ ứng dụng các kết quả vào phục vụ sản xuất và đời sống; đóng góp trong nâng cao tiềm lực KH&CN; hiệu quả kinh tế - xã hội của các nghiên cứu. Có thể kể đến thành công của kỹ thuật phẫu thuật nội soi trong điều trị một số bệnh lý tuyến giáp, với nhiều ưu điểm so với kỹ thuật đang thực hiện tại các quốc gia tiên tiến, hay quy trình ghép khối thận - tụy từ người chết não - là kỹ thuật tiên tiến trên thế giới đã được các bác sĩ Việt Nam làm chủ. Việc thực hiện thành công ca ghép thận tụy lấy từ người chết não đầu tiên đánh dấu một bước phát triển của y học Việt Nam trong lĩnh vực ghép đa tạng, đặc biệt là việc lấy tạng từ người chết não. Thành công này không chỉ khẳng định mạnh mẽ sự tiến bộ của ngành y tế Việt Nam mà còn góp phần hiện thực hóa Luật Hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người.

Trong lĩnh vực y, dược đã có khoảng gần 100 quy trình công nghệ được chuyển giao áp dụng ngay trong các bệnh viện. Một số vắc - xin và thuốc chữa bệnh sau nhiều năm nghiên cứu nay đã được nâng cấp ở quy mô thương mại hóa hoặc quy mô sản xuất công nghiệp.

Theo TS. Nguyễn Thiện Thành, qua đánh giá, chương trình có trên 50% các công nghệ và thiết bị tạo ra có tính năng kỹ thuật và chất lượng tương đương với khu vực. Tác động về mặt kinh tế - xã hội của các kết quả được tạo ra từ các đề tài, dự án trong chương trình có thể đã vượt rất nhiều so với nguồn kinh phí đã đầu tư, đặc biệt đóng góp đáng kể trong việc nâng cao sức cạnh tranh của hàng hóa, tăng năng suất lao động, tạo thêm việc làm mới, giải quyết các vấn đề khó khăn do sản xuất đặt ra. Chẳng hạn, từ chương trình KC.06/11-15, đã nghiên cứu, chọn tạo được 8 giống lúa có năng suất cao, thơm, chất lượng tốt kháng được một số sâu bệnh hại chính. Các giống lúa này đã được trồng trên 100.000 ha sau khi kết thúc nghiên cứu, với năng suất tăng so với đối chứng 0,5 tấn/ha, giúp người dân thu thêm được 50.000 tấn thóc tương đương với 325 tỷ đồng (giá thóc trung bình cả nước là 6.500 đồng/kg). Hay, từ chương trình KC.10/11-15, đã sản xuất được vắc-xin Rota sống giảm độc lực. Vắc-xin được sản xuất theo quy trình nghiên cứu có trình độ khoa học công nghệ tương đương quốc tế, nhưng giá thành giảm khoảng 1/3 ngoại nhập (vắc-xin nhập có giá 750.000 đồng/liều, vắc-xin Việt Nam chỉ có giá 250.000 đồng/liều). Theo tính toán sơ bộ, nếu chỉ tính cho số vắc-xin thực tế đã sử dụng cho hơn 100.000 trẻ ở 60 tỉnh thành đã giúp giảm chi phí trực tiếp cho việc phải mua vắc-xin ngoại khoảng 50 tỷ đồng, tiết kiệm khoảng 16 tỷ đồng do giảm đến 800.000 lượt thăm khám của trẻ, tiết kiệm khoảng 30 tỷ đồng do giảm 122.000-140.000 lần trẻ phải nhập viện do virut Rota. Đặc biệt, giảm 5.300-6.800 ca tử vong hàng năm ở trẻ dưới 5 tuổi…

Nhiều con số minh chứng cho việc nâng cao tiềm lực KH&CN nhờ các chương trình KH&CN trọng điểm cấp nhà nước giai đoạn 2011-2015. Có tới 400 tiến sĩ và 900 thạc sĩ tốt nghiệp thông qua việc thực hiện các đề tài, dự án. Có tới 160 bài báo khoa học được đăng trên các tạp chí quốc tế và trên 200 bài báo khoa học trình bày trong các hội nghị quốc tế. Tuy nhiên, số sáng chế, giải pháp hữu ích được công nhận từ kết quả của các nhiệm vụ KH&CN còn hạn chế.

Tại Hội nghị Thứ trưởng Phạm Công Tạc khẳng định, dù nguồn lực đất nước còn hạn chế, Nhà nước đã dành lượng kinh phí khá lớn cho các chương trình trọng điểm cấp Nhà nước và thu được những thành tựu đáng kể, không chỉ ở số công trình công bố quốc tế mà còn ở những đóng góp cho kinh tế đất nước.

Đánh giá cao kết quả mà các chương trình, các nhà khoa học đạt được trong thời gian qua, Bộ trưởng Chu Ngọc Anh cho rằng, đây thực sự là những con số biết nói minh chứng cho những đóng góp của KH&CN đối với sự phát triển kinh tế - xã hội. Nhà nước, Chính phủ cũng đã ghi nhận những đóng góp này thông qua Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về KH&CN với những công trình, cụm công trình tiêu biểu. Bộ KH&CN luôn đồng hành cùng các nhà khoa học để KH&CN tiếp tục đóng góp vào công cuộc phát triển chung của đất nước.

BÀI VIẾT KHÁC

Sở Khoa học và Công nghệ kiểm điểm đánh giá, xếp loại, tập thể, cá nhân năm 2025

Ngày 5/12/2025, đồng chí Nguyễn Minh Tường - Tỉnh ủy viên, Bí thư Đảng ủy, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ chủ trì Hội nghị kiểm điểm đánh giá, xếp loại tập thể Đảng ủy, cá nhân các đồng chí Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ; tập thể, các đồng chí lãnh đạo Sở Khoa học và Công nghệ năm 2025.

Ngày 05/12/2025

Tập huấn quản trị các hệ thống thông tin, triển khai ứng dụng trí tuệ nhân tạo hỗ trợ công tác quản lý nhà nước năm 2025

Ngày 5/12/2025, tại phường Vĩnh Phúc, Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Phú Thọ tổ chức tập huấn quản trị các hệ thống thông tin dùng chung phục vụ vận hành chính quyền 2 cấp; hướng dẫn triển khai ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) hỗ trợ công tác quản lý nhà nước và xử lý công việc tại UBND cấp xã cho cán bộ, công chức các xã, phường trên địa bàn tỉnh.

Ngày 05/12/2025

Dấu ấn đậm nét của GS.TS Chu Tuấn Nhạ với sự phát triển của ngành Khoa học và Công nghệ

Khi nhìn lại chặng đường khởi sắc của khoa học và công nghệ (KH&CN) Việt Nam từ cuối thập niên 1990 đến những năm đầu thế kỷ XXI, không thể không nhắc đến vai trò quan trọng của GS.TS Chu Tuấn Nhạ. Ông được Nhà nước cử sang Ba Lan đào tạo về địa chất tại Học viện Khoa học và Công nghệ AGH UST. Từ tháng 10/1997 đến tháng 8/2002, trên cương vị Bộ trưởng Bộ Khoa học, Công nghệ và Môi trường (KH,CN&MT) nay là Bộ Khoa học và Công nghệ, GS.TS Chu Tuấn Nhạ đã để lại những dấu ấn sâu sắc, góp phần ...

Ngày 05/12/2025

Nghiệm thu Dự án “Ứng dụng phần mềm hỗ trợ công tác lập và quản lý kế hoạch thanh tra, kiểm tra trên địa bàn tỉnh Phú Thọ”

Ngày 4/12/2025, Sở Khoa học và Công nghệ tổ chức họp Hội đồng đánh giá, nghiệm thu Dự án khoa học cấp tỉnh: “Ứng dụng phần mềm hỗ trợ công tác lập và quản lý kế hoạch thanh tra, kiểm tra trên địa bàn tỉnh Phú Thọ” do Thanh tra tỉnh Phú Thọ chủ trì thực hiện.

Ngày 04/12/2025

Điện Biên thúc đẩy ứng dụng công nghệ số "Make in Viet Nam" trong phát triển kinh tế số khu vực Tây Bắc

Trong bối cảnh chuyển đổi số và kinh tế số được xác định là một trong những động lực quan trọng của tăng trưởng, ngày 03/12/2025 tại thành phố Điện Biên Phủ, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) phối hợp với UBND tỉnh Điện Biên tổ chức Hội thảo xúc tiến thương mại, đầu tư, quảng bá sản phẩm công nghệ số "Make in Viet Nam" nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế số và chuyển đổi số cho doanh nghiệp khu vực Tây Bắc.

Ngày 04/12/2025

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Khắc Hiếu làm việc với UBND xã Hiền Quan về công tác cải cách hành chính

Ngày 3/12/2025, đồng chí Nguyễn Khắc Hiếu - Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh có buổi làm việc với UBND xã Hiền Quan về công tác cải cách hành chính (CCHC).

Ngày 04/12/2025

Thông báo