Biên soạn Bách khoa Toàn thư Việt Nam trên tinh thần mở và linh hoạt, tận dụng tối đa lợi thế công nghệ thông tin, mạng Internet

Chiều 10/11/2016, tại trụ sở Chính phủ, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, Chủ tịch Hội đồng Chỉ đạo biên soạn Bách khoa Toàn thư Việt Nam, đã gặp gỡ các trưởng ban biên soạn chuyên ngành. Tại cuộc gặp, Phó Thủ tướng mong muốn được nghe ý kiến trực tiếp, yêu cầu cụ thể từ các trưởng ban biên soạn chuyên ngành đối với Chính phủ, hai viện hàn lâm, Hội đồng Chỉ đạo biên soạn, để các nhà khoa học hoàn thành tốt nhất công việc của mình.

Tại cuộc gặp, các nhà khoa học nêu nhiều đề xuất, kiến nghị liên quan đến phương thức thực hiện, cơ cấu tổ chức, tuyển dụng nhân sự, địa điểm làm việc, cơ chế tài chính... nhằm thực hiện tốt nhất công việc biên soạn Bách khoa toàn thư Việt Nam. GS.TS. Nguyễn Xuân Thắng, Phó Chủ tịch Hội đồng Chỉ đạo biên soạn Bách khoa toàn thư Việt Nam, cho biết hiện nay công tác chuẩn bị đang được tích cực thực hiện, như xây dựng quy chế hoạt động, cẩm nang, cách thức biên soạn, quy trình kiểm tra, đánh giá, nghiệm thu từng mục từ, từng quyển, khả năng chia sẻ kinh nghiệm quốc tế... Từ kinh nghiệm biên soạn Từ điển Bách khoa Việt Nam cho thấy việc thực hiện biên soạn Bách khoa toàn thư Việt Nam phải có lộ trình cụ thể, làm đến đâu gọn đến đấy. Trong đó trao quyền, trách nhiệm cho các trưởng ban và các nhà khoa học là cốt yếu.

GS. Nguyễn Tử Siêm, Trưởng Ban Nông nghiệp-Thủy lợi, cho rằng trong bối cảnh thế giới vận động liên tục cùng sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin, truyền thông, cách biên soạn Bách khoa toàn thư Việt Nam vừa phải mang tính kiểm kê, đánh dấu, mang tính biên niên nhưng phải mở, công khai trên mạng để cập nhật, tiếp thu, bổ sung những ý nghĩa, sự kiện, bổ sung mục từ mới… "Tổng hành dinh'' các ban chuyên ngành cần phải được tổ chức rất chuyên nghiệp, kỷ luật để văn phòng làm việc của các ban không trở thành "câu lạc bộ hưu trí''.

GS.TS. Phạm Thế Long, Trưởng Ban Công nghệ thông tin cho biết, quan trọng nhất là phải có ngay công cụ hỗ trợ cho các ban chuyên ngành theo dõi những công việc đã triển khai cũng như huy động được đông đảo nhà khoa học, nguồn lực tham gia biên soạn. Ngay từ khi xây dựng đề cương đã phải có sự tham gia của rất nhiều người nên công cụ này có càng sớm càng tốt.

Theo GS. Phạm Gia Khánh, Trưởng Ban Y học, Dược học đề nghị cần xây dựng lộ trình biên soạn cuốn sách cụ thể. Trong đó, quan trọng nhất là xây dựng đề cương mục từ. Mỗi thành viên của các ban chuyên ngành phải là đầu mối kết nối với hàng chục, thậm chí hàng trăm chuyên gia, nhà khoa học tham gia biên soạn các mục từ. Từ kinh nghiệm của bản thân, GS. Phạm Gia Khánh cho rằng những người viết tốt nhất không hẳn đang làm việc trong cơ quan nhà nước hay làm quản lý mà cần nhất là những nhà khoa học tâm huyết, dành thời gian cho công việc này.

Nhấn mạnh tính mở trong cơ cấu tổ chức các ban chuyên ngành cũng như trong quá trình biên soạn, Phó Thủ tướng cho rằng quyết định thành lập các ban chuyên ngành là bộ khung nền tảng ban đầu, còn trong quá trình hoạt động là hoàn toàn linh hoạt để thu hút sự tham gia cống hiến của tất cả các nhà khoa học có mong muốn cống hiến cũng như của cộng đồng. Phó Thủ tướng nói cho biết: “Tinh thần là cơ cấu tổ chức linh hoạt, cởi mở trong từng nhóm, từng ban chuyên ngành, thậm chí một nhà khoa học có thể tham gia biên soạn tại nhiều ban chuyên ngành khác nhau và mở ra ngoài xã hội, cộng đồng”.

Về phương thức biên soạn, Phó Thủ tướng nhấn mạnh đến tính mở từ quá trình xây dựng đề cương, phạm vi kiến thức đến phân chia thành các quyển, tập bách khoa thư sao cho khoa học, hợp lý, làm rõ hội hàm, đặc thù của Việt Nam so với các bộ bách khoa toàn thư trên thế giới. Trong đó, việc quan trọng và cấp thiết là khẩn trương xây dựng Cổng Bách khoa Toàn thư Việt Nam kèm theo công cụ biên soạn trực tuyến để cộng đồng các nhà khoa học có thể cập nhật, giải thích, bổ sung các mục từ, sự kiện…

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho rằng biên soạn Bách khoa Toàn thư Việt Nam là quá trình liên tục, vì vậy rất cần thống nhất cách làm trên tinh thần mở và linh hoạt, tận dụng tối đa lợi thế công nghệ thông tin, mạng Internet. “Thay vì cách làm truyền thống là từ làm xong bản giấy mới cập nhật lên bản điện tử thì nay chúng ta làm ngược lại là đăng tải các mục từ được biên soạn lên Cổng Bách khoa Toàn thư Việt Nam để ghi nhận, tiếp thu ý kiến đóng góp, thẩm định từ các nhà khoa học, nhà quản lý và tất cả những người quan tâm đến việc biên soạn Bách khoa Toàn thư Việt Nam ở trong và ngoài nước. Sau khi hoàn chỉnh thì chúng ta in lại thành bản giấy theo định kỳ 5-10 năm một lần, còn bản điện tử liên tục cập nhật. Quan trọng là chúng ta thống nhất được cách làm ngay từ đầu vì khi triển khai thì đây sẽ là một quá trình liên tục”, Phó Thủ tướng nói.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam khẳng định việc biên soạn Bách khoa Toàn thư Việt Nam là hết sức có ý nghĩa nhằm giới thiệu một cách toàn diện, có hệ thống, chuẩn xác những tri thức cơ bản nhất về đất nước, con người, lịch sử xã hội, văn hóa, khoa học và công nghệ của Việt Nam và thế giới từ xưa đến nay… Đây vừa là vinh dự vừa là trách nhiệm của cộng đồng khoa học Việt Nam.

BÀI VIẾT KHÁC

10 khoản tiền nhà trường không được thu của học sinh trong năm học 2025-2026

Ngày 28/2, Bộ Chính trị đã quyết định thực hiện miễn toàn bộ học phí cho học sinh từ mầm non đến hết THPT công lập trên phạm vi cả nước. Theo đó, từ năm học 2025-2026, học phí và tiền học thêm là 2 khoản nhà trường không được phép thu của học sinh.

Ngày 11/09/2025

Các đồng chí lãnh đạo tỉnh dự Lễ khai giảng năm học mới tại các địa phương trên địa bàn tỉnh

PhuthoPortal - Sáng 5/9/2025, trong tiết trời mát mẻ của những ngày đầu thu, cùng với cả nước, gần 1 triệu học sinh, sinh viên của 1.957 cơ sở giáo dục, đào tạo Đất Tổ tưng bừng bước vào năm học mới 2025 - 2026. Các đồng chí lãnh đạo tỉnh đã đến chúc mừng, dự Lễ khai giảng cùng thầy và trò tại một số trường học trên địa bàn tỉnh.

Ngày 08/09/2025

14 nhóm học sinh, sinh viên được miễn học phí

Trẻ mầm non, học sinh phổ thông, học viên giáo dục thường xuyên cấp trung học cơ sở, trung học phổ thông trong trường công lập sẽ được miễn học phí.

Ngày 05/09/2025

Gần 1,7 triệu thầy cô giáo và 30 triệu học sinh, sinh viên tham dự lễ khai giảng đặc biệt

Ngày 5/9, Bộ Giáo dục và Đào tạo chức Lễ kỷ niệm 80 năm truyền thống ngành Giáo dục và khai giảng năm học 2025 – 2026. Đây là lần đầu tiên, tất cả các cơ sở giáo dục trên toàn quốc sẽ chào cờ, hát Quốc ca cùng một thời điểm trong lễ khai giảng năm học mới.

Ngày 05/09/2025

Phú Thọ dẫn đầu cả nước về điểm bình quân môn Lịch sử tại Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025

PhuthoPortal - Ngày 15/7/2025, Bộ Giáo dục và Đào tạo công bố phổ điểm thi Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025. Kỳ thi năm nay, học sinh Phú Thọ đạt nhiều kết quả nổi bật với điểm bình quân nhiều môn thi nằm trong nhóm dẫn đầu cả nước. Đặc biệt, môn Lịch sử ghi dấu ấn mạnh mẽ khi đứng đầu toàn quốc về điểm trung bình với 7,046 điểm; có 194 thí sinh đạt điểm 10 Lịch sử - nhiều nhất cả nước.

Ngày 16/07/2025

Thứ trưởng Bộ Y tế kiểm tra công tác y tế phục vụ kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025

baophutho.vnNgày 24/6, đoàn công tác của Bộ Y tế do Giáo sư, Tiến sĩ Trần Văn Thuấn – Thứ trưởng Bộ Y tế làm trưởng đoàn đã có buổi làm việc và kiểm tra thực tế công tác y tế phục vụ kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 tại tỉnh Phú Thọ.

Ngày 24/06/2025

Thông báo