Tọa đàm “Sáng tạo và phát triển đất nước”

Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Quân phát biểu tại tọa đàm “Sáng tạo và phát triển đất nước” sáng 12/8/2015 - Ảnh: Q.ĐỊNH

Ngày 12/8/2015, tọa đàm “Sáng tạo và phát triển đất nước” do Ban Tuyên giáo trung ương và ĐHQG TP. Hồ Chí Minh tổ chức, với sự chủ trì của Phó trưởng Ban thường trực Ban Tuyên giáo trung ương Vũ Ngọc Hoàng, Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Quân, Giám đốc ĐHQG TP. Hồ Chí Minh Phan Thanh Bình.

Tại buổi tọa đàm, ông Vũ Ngọc Hoàng cho biết không chỉ tọa đàm tập trung vào mảng KH&CN, tới đây sẽ có những cuộc thảo luận về tự do học thuật...

Dưới góc nhìn của doanh nghiệp, ông Lương Hoài Nam - Tổng Giám đốc Hàng không Hải Âu - bắt đầu ý kiến thảo luận với câu hỏi: “Mọi người thử nhìn xem trong căn phòng tọa đàm hôm nay có những đồ dùng gì là của Việt Nam? Từ điện thoại, micro, máy tính xách tay, máy chiếu... nhiều thứ không phải do Việt Nam sản xuất”. Theo phân tích của ông Nam, ở nước ta nền nông nghiệp gần như đã sử dụng hết quỹ đất, phương thức sản xuất thủ công dựa trên hộ gia đình, không có công nghệ nên khả năng tăng trưởng GDP từ nông nghiệp là không lớn. Còn các lĩnh vực dịch vụ có một số loại có thể tăng trưởng khá tốt, chẳng hạn như du lịch; nhiều loại dịch vụ khác cũng gặp khó khăn vì nước ta không có thế mạnh... Ông Nam cho rằng nếu không có sáng tạo công nghệ và công nghiệp thì đất nước ta vô cùng khó khăn để có thể tiếp tục phát triển. Tuy nhiên, điều đáng buồn là năng lực về công nghệ, công nghiệp ở nước ta hiện nay. Sự thật là sản phẩm đầu ra cuối cùng của công nghệ và công nghiệp nước ta rất ít.

Tự chủ để khuyến khích sáng tạo
Giãi bày những tâm tư, Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Quân nhìn nhận ở nước ta làm KH&CN với tư duy chủ yếu dựa vào ngân sách nhà nước, doanh nghiệp ít quan tâm, xã hội lại càng không quan tâm. Đấy là tư duy sai lầm. Trên thế giới, đầu tư của xã hội và doanh nghiệp vào KH&CN rất lớn, như Hàn Quốc khu vực này đầu tư gấp 10 lần ngân sách nhà nước, Trung Quốc gấp 4 lần...

Ông Quân cũng nhìn nhận tư duy quản lý vô cùng lạc hậu. Hoạt động KH&CN phải được thúc đẩy bằng cơ chế quỹ, theo đó nhà khoa học, doanh nghiệp... có ý tưởng lúc nào thì cần “bơm” tiền ngay lúc đấy. Đừng để tình trạng có ý tưởng rồi một năm sau mới có tiền chi ra, phải qua nhiều tầng nấc và chờ đợi. “Không ai làm khoa học kiểu như thế cả” - ông Quân bức xúc.

Theo bà Vũ Kim Hạnh - chủ tịch Hội Doanh nghiệp hàng Việt Nam chất lượng cao, để khuyến khích sáng tạo cần có tự do, tự chủ. Bà Hạnh đồng tình với các ý kiến cho rằng nếu vẫn cứ làm theo kiểu cũ sẽ không có đường sống nữa, mà phải đi tìm giá trị gia tăng bằng KH&CN, kể cả trong nông nghiệp.

Ông Lương Hoài Nam đề nghị Nhà nước cần có cách làm để doanh nghiệp thấy rằng đến với các cơ sở nghiên cứu khoa học trong nước là có lợi. Cần mạnh dạn dùng cơ chế hỗ trợ tài chính để khuyến khích doanh nghiệp đến với cơ sở nghiên cứu của Việt Nam, còn chỉ nói suông, nói miệng và không chi ra đồng nào thì họ sẽ không đến.

Ông Vũ Ngọc Hoàng nhấn mạnh một trong những con đường lựa chọn tốt nhất cho đất nước phát triển theo chiều sâu là tập trung vào kinh tế tri thức, biến tri thức thành tiền. Theo ông, có những loại hàng hóa đến 99% giá trị của nó là chất xám. Đó là nhờ KH&CN.

Bộ trưởng Nguyễn Quân: Đưa tinh thần đổi mới sáng tạo vào doanh nghiệp
Trao đổi với Tuổi Trẻ bên lề cuộc tọa đàm, Bộ trưởng Nguyễn Quân cho biết: “Tọa đàm góp phần nâng cao nhận thức của xã hội nói chung và của những người làm quản lý nói riêng về vai trò của KH&CN trong giai đoạn hiện nay, nhất là khi đất nước hội nhập rất sâu rộng. Nếu chúng ta không có nhận thức đúng về vai trò của KH&CN, chắc chắn chúng ta sẽ không phát triển được”.

Có hai điểm đột phá trong lĩnh vực KH&CN cần hết sức quan tâm, đó là hệ thống doanh nghiệp cần phải đổi mới được một thế hệ công nghệ ngay trong năm năm tới. Nếu không làm được, chúng ta sẽ không có những sản phẩm đảm bảo chất lượng và có sức cạnh tranh với thế giới khi không còn hàng rào thuế quan (không còn sự bảo hộ của Nhà nước).

Đồng thời cần nhận rõ hệ sinh thái khởi nghiệp là rất quan trọng. Nếu không đưa tinh thần đổi mới sáng tạo vào doanh nghiệp và không bắt đầu được hệ sinh thái khởi nghiệp, chúng ta sẽ không có những doanh nghiệp tiên phong, có thể tạo ra giá trị gia tăng lớn cho ngành kinh tế và sẽ không đưa được những thành quả nghiên cứu khoa học đến với giới doanh nghiệp.

Chúng ta không có những định chế trung gian giữa nguồn cung và nguồn cầu công nghệ. Trong bốn khâu của thị trường công nghệ, chúng ta đã làm tương đối tốt hệ thống cơ chế chính sách, nhưng các tổ chức tham gia kết nối giữa viện - trường và doanh nghiệp gần như đang ở con số 0 như các tổ chức tư vấn, đánh giá, thẩm định, các quỹ đầu tư mạo hiểm...

Đấy là những điều làm doanh nghiệp và các viện, trường không hiểu nhau, không có ai giúp để hiểu nhau và đến được với nhau. Nếu chúng ta giải quyết tốt được định chế trung gian như nói trên sẽ giải quyết được bài toán liên kết giữa các nhà: khoa học, doanh nghiệp...

BÀI VIẾT KHÁC

Nghiệm thu Dự án “Ứng dụng phần mềm hỗ trợ công tác lập và quản lý kế hoạch thanh tra, kiểm tra trên địa bàn tỉnh Phú Thọ”

Ngày 4/12/2025, Sở Khoa học và Công nghệ tổ chức họp Hội đồng đánh giá, nghiệm thu Dự án khoa học cấp tỉnh: “Ứng dụng phần mềm hỗ trợ công tác lập và quản lý kế hoạch thanh tra, kiểm tra trên địa bàn tỉnh Phú Thọ” do Thanh tra tỉnh Phú Thọ chủ trì thực hiện.

Ngày 04/12/2025

Điện Biên thúc đẩy ứng dụng công nghệ số "Make in Viet Nam" trong phát triển kinh tế số khu vực Tây Bắc

Trong bối cảnh chuyển đổi số và kinh tế số được xác định là một trong những động lực quan trọng của tăng trưởng, ngày 03/12/2025 tại thành phố Điện Biên Phủ, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) phối hợp với UBND tỉnh Điện Biên tổ chức Hội thảo xúc tiến thương mại, đầu tư, quảng bá sản phẩm công nghệ số "Make in Viet Nam" nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế số và chuyển đổi số cho doanh nghiệp khu vực Tây Bắc.

Ngày 04/12/2025

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Khắc Hiếu làm việc với UBND xã Hiền Quan về công tác cải cách hành chính

Ngày 3/12/2025, đồng chí Nguyễn Khắc Hiếu - Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh có buổi làm việc với UBND xã Hiền Quan về công tác cải cách hành chính (CCHC).

Ngày 04/12/2025

Tập huấn công tác chuyển đổi số và đảm bảo an toàn, an ninh thông tin tại phường Phong Châu

Ngày 3/12, UBND phường Phong Châu phối hợp với Trung tâm Công nghệ thông tin và Chuyển đổi số - Sở Khoa học và Công nghệ; Phòng An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ - Công an tỉnh Phú Thọ tổ chức Hội nghị tập huấn công tác chuyển đổi số và đảm bảo an toàn, an ninh thông tin năm 2025.

Ngày 03/12/2025

Quyết tâm cao, nỗ lực lớn đạt tăng trưởng trên 10,52% năm 2025

Ngày 2/12/2025, dưới sự chủ trì của đồng chí Trần Duy Đông - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh và các đồng chí Phó Chủ tịch UBND tỉnh, UBND tỉnh tổ chức Phiên họp hành chính tháng 11 để xem xét, cho ý kiến vào dự thảo các văn bản thuộc thẩm quyền ban hành của UBND tỉnh và các nội dung khác phục vụ công tác quản lý, chỉ đạo điều hành của UBND tỉnh.

Ngày 03/12/2025

Phú Thọ bảo tồn và phát huy giá trị giống lúa nếp đặc sản Gà gáy, Quạ đen

Nếp Gà gáy và nếp Quạ đen là hai giống lúa đặc sản của Phú Thọ, không chỉ có giá trị nông sinh học mà còn mang ý nghĩa văn hóa tâm linh sâu sắc. Chỉ khi giữ được hạt giống thuần, mới có thể giữ được hương vị bánh chưng ngày Giỗ Tổ và tiếng gà gáy giữa đồng lúa đất Tổ ngàn năm sau.

Ngày 02/12/2025

Thông báo