Nghiên cứu, thiết kế, chế tạo thiết bị phân tích liều phóng xạ tích lũy của môi trường có bức xạ hạt nhân, trên cơ sở chế tạo đồng bộ liều kế và thiết bị đọc liều

Trong thời gian từ tháng 1/2012 - 6/2014, nhóm nghiên cứu tại Viện Khoa học vật liệu, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam do TS. Vũ Phi Tuyến dẫn đầu, đã thực hiện đề tài: “Nghiên cứu, thiết kế, chế tạo thiết bị phân tích liều phóng xạ tích lũy của môi trường có bức xạ hạt nhân, trên cơ sở chế tạo đồng bộ liều kế và thiết bị đọc liều”.

Theo kế hoạch phát triển điện hạt nhân của Việt Nam, từ năm 2020 - 2030, dự kiến sẽ xây dựng và đưa vào vận hành hơn 10 tổ máy điện hạt nhân với tổng công suất khoảng 15.000 - 16.000 MW, chiếm khoảng 10% nguồn điện toàn hệ thống. Các nhà máy điện hạt nhân này đã được quy hoạch xây dựng tại các tỉnh Ninh Thuận, Bình Định, Phú Yên, Hà Tĩnh và Quảng Ngãi. Ngoài tại các thành phố lớn, còn có các nguồn bức xạ liều cao như máy chụp tia X trong ngành y tế, máy chụp cắt lớp, nguồn phóng xạ trong nghiên cứu. Bên cạnh đó, còn có bức xạ phóng xạ từ các mỏ quặng titan, zircon phân bố tương đối tập trung trong các vùng như Hà Tĩnh, Bình Thuận, dải ven biển từ Thanh Hóa đến Thừa Thiên Huế.

Mức độ an toàn của những nguồn bức xạ phóng xạ đối với môi trường thể hiện thông qua cường độ bức xạ và mức độ nhiễm phóng xạ trong một thời gian tại môi trường xung quanh nguồn phát. Cho đến nay, việc xác định cường độ phóng xạ tức thời tại một điểm đã được thực hiện khá dễ dàng thông qua một số thiết bị cầm tay thông dụng hay hệ thống quan trắc phóng xạ vẫn đang được lắp đặt. Tuy nhiên, để xác định mức độ nhiễm xạ thì phải đo được liều tích lũy phóng xạ của môi trường trong một chu kỳ thời gian. Thông số này lại không thể được đo chính xác bởi các thiết bị đo cường độ phóng xạ tức thời vẫn đang được sử dụng. Với nhiệm vụ này, Việt Nam mới chỉ dừng ở mức khảo sát đo trên các liều kế tích lũy đơn lẻ, mà chưa có sự kết nối dữ liệu mạng để quản lý tập trung. Vì vậy, sẽ tạo khó khăn trong quản lý và những phát sinh ngoài dự kiến nếu xảy ra sự cố tại một khu vực nào đó trong cả nước.

Thực tế ở nước ta, phương pháp đo liều bức xạ mới chỉ được triển khai chủ yếu tại Viện Năng lượng Nguyên tử Việt Nam, trên cơ sở các thiết bị đọc liều và liều kế rất đắt tiền do IAEA giúp đỡ và tài trợ. Nhưng nhu cầu phổ cập phương pháp này trong nhiều lĩnh vực như xạ trị, y học hạt nhân, môi trường… là rất lớn. Vì vậy, các nhà khoa học đã thực hiện đề tài nghiên cứu này.

Một số kết quả nổi bật của nghiên cứu:
- Đã chế tạo được vật liệu liều kế đáp ứng đo liều môi trường trên vật liệu CaSO4:Dy với độ nhạy có thể ghi được liều môi trường sau khoảng 3 tháng. Vật liệu này đáp ứng tuyến tính trong dải liều môi trường từ 0.1mSv - 1000mSv.

- Sản phẩm máy đọc liều cho liều kế môi trường đã hoạt động tốt, cho đường tín hiệu tương đối giống khi so sánh với tín hiệu khảo sát trên máy thương mại Harshaw LTD-3500 trong cùng điều kiện. Sản phẩm này cải tiến hơn so với máy thương mại LTD-3500.

- Sản phẩm liều kế môi trường và máy đọc liều chế tạo đã được ứng dụng thử để khảo sát mức độ nhiễm phóng xạ tích lũy môi trường tại tỉnh Quảng Bình và đã nhận được mức độ nhiễm phóng xạ tích lũy trong không khí là 0.42 - 0.61 µSv/h. Kết quả cho thấy mức độ nhiễm phóng xạ tại Quảng Bình nằm trong ngưỡng an toàn.

Sản phẩm của đề tài có thể được triển khai và cung cấp đồng bộ liều kế môi trường cho thị trường trong nước để dần thay thế sản phẩm nhập ngoại.

Có thể tìm đọc toàn văn Báo cáo kết quả nghiên cứu của Đề tài (Mã số 11160/2015) tại Cục Thông tin Khoa học và Công nghệ Quốc gia.

BÀI VIẾT KHÁC

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Huy Ngọc làm việc với 35 xã địa bàn khu vực Phú Thọ (cũ) về việc thực hiện nhiệm vụ sau sắp xếp đơn vị hành chính và tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp

Ngày 16/10/2025, đồng chí Nguyễn Huy Ngọc - Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh chủ trì hội nghị làm việc với 35 xã địa bàn khu vực Phú Thọ (cũ) về việc thực hiện nhiệm vụ sau sắp xếp đơn vị hành chính và tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.

Ngày 17/10/2025

Nghiệm thu đề tài khoa học và công nghệ “Nghiên cứu đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng công tác tuyên truyền miệng góp phần bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trên địa bàn tỉnh Phú Thọ”

Ngày 16/10/2025, Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Phú Thọ tổ chức Hội nghị đánh giá, nghiệm thu đề tài khoa học và công nghệ cấp tỉnh “Nghiên cứu đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng công tác tuyên truyền miệng góp phần bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trên địa bàn tỉnh Phú Thọ” do Trường Chính trị tỉnh Phú Thọ chủ trì thực hiện.

Ngày 16/10/2025

Tỉnh Phú Thọ đứng thứ 2 toàn quốc về điều kiện vận hành hiệu quả Trung tâm hành chính công cấp xã

Từ việc lấy hiệu quả phục vụ làm thước đo, lấy sự hài lòng của người dân và doanh nghiệp làm mục tiêu, sau hơn 3 tháng đi vào hoạt động, mô hình Trung tâm hành chính công cấp xã đã thể hiện rõ bước chuyển quan trọng từ tư duy “quản lý” sang “phục vụ” trong hoạt động của chính quyền cơ sở.

Ngày 16/10/2025

Tập trung hoàn thành nhiệm vụ về sáng tạo, chuyển đổi số trong năm 2025

Sáng 15/10, Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đã tổ chức Hội nghị trực tuyến sơ kết tình hình triển khai thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị trong quý III năm 2025 và nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm cuối năm 2025. Đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm, Trưởng Ban Chỉ đạo chủ trì Hội nghị. Tham dự có các đồng chí: Trần Thanh Mẫn, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội; Trần Cẩm Tú, Ủy viên Bộ Chính trị, ....

Ngày 15/10/2025

Đại hội Thi đua yêu nước tỉnh Phú Thọ lần thứ I, giai đoạn 2025 - 2030

Ngày 9/10/2025, tỉnh Phú Thọ long trọng tổ chức Đại hội Thi đua yêu nước lần thứ I, giai đoạn 2025 - 2030 với chủ đề “Thi đua đổi mới, sáng tạo, bứt phá xây dựng tỉnh Phú Thọ giàu đẹp, văn minh, đáng sống; cùng đất nước vào kỷ nguyên mới hùng cường, thịnh vượng”. Dự đại hội có các đồng chí: Võ Thị Ánh Xuân - Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch nước, Phó Chủ tịch thứ nhất Hội đồng Thi đua - Khen thưởng Trung ương; Đặng Xuân Phong - Ủy viên BCH Trung ương Đảng, ...

Ngày 15/10/2025

Bài viết của Tổng Bí thư Tô Lâm: HỌC TẬP SUỐT ĐỜI

Tổng Bí thư Tô Lâm có bài viết với tiêu đề "Học tập suốt đời". Cổng Thông tin điện tử Chính phủ trân trọng giới thiệu toàn văn bài viết của đồng chí Tổng Bí thư.

Ngày 14/10/2025

Thông báo