Sáng ngày 06/8/2015 tại Hà Nội, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) tổ chức Hội nghị phổ biến, triển khai kế hoạch tổ chức Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về KH&CN Đợt 5. Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Quân tham dự và phát biểu tại Hội nghị.
Toàn cảnh Hội nghị
Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Quân khẳng định, Giải thưởng Hồ Chí Minh và Giải thưởng Nhà nước về KH&CN là hai giải thưởng cao quý mà Đảng, Nhà nước trao tặng cho các tác giả công trình KH&CN tiêu biểu, có giá trị cao về KH&CN, hiệu quả kinh tế xã hội; có ảnh hưởng rộng lớn, lâu dài trong đời sống, góp phần phục vụ sự phát triển kinh tế, xã hội của đất nước.
Qua 4 đợt xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh và 3 đợt xét tặng Giải thưởng Nhà nước về KH&CN, các nhà khoa học đạt giải đều là những nhà khoa học có nhiều cống hiến trí tuệ, tài năng với mục tiêu phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc và đã được Đảng, Nhà nước đánh giá cao, xứng đáng được xã hội tôn vinh.
Các đợt trao giải trước đây, phần lớn các nhà khoa học đạt giải đều là những người hoạt động khoa học chuyên nghiệp tại các Bộ ngành ở Trung ương và hệ thống viện, trường. Tuy nhiên, chưa có nhiều các nhà khoa học tại các địa phương nhận được giải cao. Do vậy, Bộ trưởng đề nghị đại diện các sở, ngành, chính quyền địa phương nghiên cứu quy chế, đề cử những tác giả, công trình xứng đáng của địa phương để các hội đồng xét tặng, trao giải; lựa chọn các công trình, cụm công trình KH&CN có giá trị nhất, xứng đáng nhất để trao giải theo đúng quy định của Luật Thi đua, khen thưởng và các văn bản hướng dẫn.
Bộ trưởng tin tưởng Giải thưởng Hồ Chí Minh và Giải thưởng Nhà nước về KH&CN sẽ là động lực thúc đẩy những người làm khoa học nỗ lực, sáng tạo hơn nữa để có được các công trình, giải thưởng xuất sắc, có tính ứng dụng cao, mang lại hiệu quả kinh tế xã hội rộng lớn, đóng góp cho thành công trong công cuộc hội nhập của đất nước với thế giới.
Đất nước đang trên đà hội nhập sâu rộng với thế giới, đẩy mạnh hoạt động ứng dụng KH&CN của doanh nghiệp, quốc gia chính là yếu tố quyết định lợi thế cạnh tranh trong nền kinh tế mở hiện nay. “Trong bối cảnh mới, những người nghiên cứu khoa học, ứng dụng công nghệ phải có trách nhiệm nâng cao tiềm lực KH&CN quốc gia, thúc đẩy KH&CN nước nhà phát triển để hoạt động KH&CN thực sự trở thành động lực then chốt cho sự phát triển bền vững”, Bộ trưởng Nguyễn Quân bày tỏ.
Bộ trưởng Nguyễn Quân phát biểu tại Hội nghị
Theo Ban tổ chức, Bộ KH&CN nhận hồ sơ đề nghị xét tặng Giải thưởng cấp Nhà nước kết thúc vào ngày 05/3/2016, thời gian tính theo dấu bưu điện hoặc dấu của văn bản đến. Bộ KH&CN tiếp nhận hồ sơ xét tặng Giải thưởng cấp Nhà nước và dự kiến trình Thủ tướng kết quả xét tặng Giải thưởng trong tháng 7/2016.
Các đại biểu tham dự Hội nghị
Ngày 30/7/2014, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 78/2014/NĐ-CP về Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước và các giải thưởng khác về KH&CN. Thực hiện các quy định tại Nghị định, Bộ KH&CN đã ban hành Thông tư số 31/2014/TT-BKHCN hướng dẫn triển khai Nghị định 78. Việc xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh và Giải thưởng Nhà nước về KH&CN Đợt 5 được tiến hành độc lập theo ba cấp bao gồm: cấp cơ sở, cấp Bộ, ngành, địa phương và cấp Nhà nước. Trong đó, Hội đồng cấp cơ sở tổ chức xét tặng giải thưởng từ ngày 01/12/2015 và hoàn thành trước ngày 31/12/2015; Hội đồng cấp Bộ tổ chức xét tặng giải thưởng từ ngày 05/01/2016 và hoàn thành trước ngày 28/2/2016; Hội đồng cấp Nhà nước tổ chức xét tặng giải thưởng từ ngày 10/3/2016 và hoàn thành trước ngày 12/6/2016. Hai giải thưởng dự kiến được trao giải vào dịp Quốc khánh 02/9/2016.
Giải thưởng Hồ Chí Minh và Giải thưởng Nhà nước về KH&CN năm 2010 đã được trao cho 32 công trình, cụm công trình xuất sắc thuộc 5 lĩnh vực Khoa học tự nhiên; Khoa học xã hội và nhân văn; Khoa học kỹ thuật; Khoa học nông nghiệp; Khoa học Y - Dược. Trong đó, 12 công trình được trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh và 20 công trình được trao tặng Giải thưởng Nhà nước.
Đến thời điểm hiện nay, việc tổ chức xét tặng và trao Giải thưởng Hồ Chí Minh về KH&CN 4 lần qua các năm 1996, 2000, 2005 và 2010 và Giải thưởng Nhà nước về KH&CN 3 lần vào các năm 2000, 2005 và 2010. Năm 2015, các tác giả, đồng tác giả có công trình, cụm công trình đạt Giải thưởng Hồ Chí Minh và Giải thưởng Nhà nước về KH&CN được nhận Bằng Chứng nhận Giải thưởng cùng số tiền tương đương 270 lần mức lương cơ sở tại thời điểm có quyết định giải thưởng (đối tới Giải thưởng Hồ Chí Minh) và 170 lần đối với Giải thưởng Nhà nước. Đồng thời, có 79 công trình, cụm công trình KH&CN đã được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh và 133 công trình, cụm công trình KH&CN được tặng Giải thưởng Nhà nước về KH&CN.
